[101 Bài Học Giúp Bạn Trở Thành Huấn Luyện Viên Giao Dịch Của Chính Mình] - Bài 18: Chứng lo âu về hiệu suất

Xin chào cả nhà!

Brett Steenbarger là một trong những chuyên gia hàng đầu về tâm lý giao dịch, với nhiều năm kinh nghiệm huấn luyện các trader chuyên nghiệp và chia sẻ kiến thức qua các cuốn sách kinh điển như cuốn "The Psychology of Trading" và "Enhancing Trader Performance".

Trong cuốn "The Daily Trading Coach", ông mang đến một hướng tiếp cận thực tiễn, giúp các trader tự trở thành huấn luyện viên của chính mình để phát triển kỹ năng, rèn luyện tư duy và cải thiện hiệu suất giao dịch.




Với 101 bài học súc tích, cuốn sách này không chỉ cung cấp những chiến lược tâm lý, mà còn hướng dẫn bạn những phương pháp áp dụng ngay vào thực tế giao dịch hàng ngày.

Series này sẽ giúp bạn khám phá những bài học quan trọng từ cuốn "The Daily Trading Coach" và cách tận dụng chúng để nâng cao hiệu quả giao dịch cũng như phát triển bản thân một cách toàn diện.

Hãy cùng bắt đầu hành trình trở thành một nhà giao dịch với tâm lý vững vàng và kỷ luật hơn nhé!


Mục tiêu của cuốn "The Daily Trading Coach" là dạy bạn càng nhiều càng tốt về việc tự huấn luyện, để bạn có thể tự hướng dẫn bản thân đến thành công trên thị trường tài chính. Từ khóa quan trọng trong tiêu đề là “Hàng Ngày.” Cuốn sách này được thiết kế để trở thành một tài liệu mà bạn có thể sử dụng mỗi ngày nhằm phát huy thế mạnh và khắc phục điểm yếu của mình.

Sau khi viết hai cuốn sách—"The Psychology of Trading" (Tâm Lý Giao Dịch) và "Enhancing Trader Performance" (Nâng Cao Hiệu Suất Giao Dịch)—cùng với hơn 1.800 bài viết trên blog TraderFeed (www.traderfeed.blogspot.com/), tôi từng nghĩ rằng mình đã bao quát khá đầy đủ lĩnh vực tâm lý giao dịch. Tuy nhiên, chỉ ba năm sau khi xuất bản cuốn sách về hiệu suất giao dịch, tôi lại một lần nữa cầm bút (điện tử) để hoàn thành bộ ba cuốn sách về tâm lý giao dịch, lần này tập trung vào quá trình tự huấn luyện.

Hai thực tế đã dẫn đến sự ra đời của cuốn "The Daily Trading Coach". Trước hết, khi xem xét lưu lượng truy cập trên blog TraderFeed, tôi nhận thấy rằng một lượng lớn độc giả—khoảng một phần ba—truy cập trang web trong vòng một giờ trước khi thị trường mở cửa. Điều này khiến tôi thấy thú vị, vì hầu hết các bài viết trên blog không cung cấp lời khuyên giao dịch cụ thể. Thay vào đó, chúng tập trung vào các chủ đề về tâm lý và hiệu suất giao dịch—những nội dung có giá trị bất kể thời gian nào trong ngày.

Khi tôi hỏi một nhóm độc giả đáng tin cậy về xu hướng này, họ trả lời rằng họ đang sử dụng blog như một dạng “huấn luyện viên giao dịch thay thế.” Việc đọc lại các bài viết giúp họ nhắc nhở bản thân về kế hoạch và ý định trước khi bước vào “chiến trường tài chính.” Điều này càng được củng cố khi tôi thu thập số liệu thống kê về những bài viết phổ biến nhất trên blog. Phần lớn trong số đó là những bài viết thực tiễn về tâm lý giao dịch. Hầu hết đều có nội dung mang tính động viên, dù đôi khi thách thức những giả định của người đọc. Có vẻ như các nhà giao dịch đang tìm kiếm sự hướng dẫn và phần nào đó tìm thấy nó trong blog.

Thực tế thứ hai định hình nên cuốn sách này là sự phát triển của xuất bản điện tử và những thay đổi nhanh chóng trong ngành xuất bản. Cho đến thời điểm đó, số lượng sách điện tử (e-book) dành cho các nhà giao dịch vẫn còn rất ít. Ngay cả khi có, chúng cũng chỉ đơn thuần là phiên bản điện tử của sách in. Dù xuất bản điện tử mang lại sự tiện lợi và hấp dẫn, hầu hết các nhà giao dịch mà tôi tham khảo ý kiến đều không chủ động tìm kiếm hoặc sử dụng e-book. Lý do phổ biến nhất là họ không muốn dành hàng giờ ngồi trước màn hình để đọc thông tin sau cả một ngày giao dịch căng thẳng. Tôi nhanh chóng nhận ra rằng những người tham gia thị trường tài chính không sử dụng phương tiện điện tử theo cùng cách họ tiếp cận sách in. Điều đó khiến tôi suy nghĩ về việc viết một cuốn sách theo một cách khác—một cuốn sách phù hợp hơn với kỷ nguyên xuất bản điện tử nhưng cũng có thể sử dụng dưới dạng bản in.

Khi kết hợp hai quan sát trên, bạn sẽ hiểu được tầm nhìn dẫn đến cuốn sách này: một "huấn luyện viên giao dịch trong một cuốn sách" mà bạn có thể dễ dàng đọc trên màn hình cũng như trên giấy. Mục tiêu là tích hợp nội dung từ blog và sách, tạo ra những “bài học” thực tế giúp nhà giao dịch trở thành huấn luyện viên của chính mình. Cuốn "The Daily Trading Coach" gồm 101 bài học, mỗi bài dài vài trang. Mỗi bài học tuân theo một cấu trúc chung: xác định một thách thức trong trading, đề xuất cách tiếp cận để vượt qua thử thách đó, và cung cấp một bài tập hoặc nhiệm vụ cụ thể để thực hành.

Các chương của sách độc lập với nhau: bạn có thể đọc theo thứ tự hoặc sử dụng mục lục để tìm ngay bài học phù hợp nhất với tình huống giao dịch hiện tại của bạn. Không giống như một cuốn sách truyền thống mà bạn đọc từ đầu đến cuối trong vài lần ngồi đọc, cuốn sách này được thiết kế để bạn tiếp thu từng bài học một, áp dụng vào quá trình phát triển bản thân với tư cách một nhà giao dịch. Giống như blog, nó là một lời nhắc nhở trên màn hình về những điều bạn nên làm khi bạn ở trạng thái tốt nhất. Nhưng hơn cả blog, đây còn là một lộ trình với những hiểu biết thực tế và công cụ giúp bạn khám phá và phát huy tối đa khả năng của chính mình.

Tham vọng của tôi là gói gọn trong 101 bài học này nhiều kiến thức hữu ích và phương pháp thực tiễn hơn những gì bạn có thể nhận được từ nhiều hội thảo đắt tiền hay các buổi huấn luyện cá nhân, mà với chi phí thấp hơn rất nhiều. Thường thì, mục tiêu của các nhà tổ chức hội thảo và huấn luyện viên là biến bạn thành khách hàng lâu dài. Nhưng mục tiêu của cuốn sách này hoàn toàn ngược lại: cung cấp cho bạn công cụ để tự trở thành huấn luyện viên của chính mình, giúp bạn phát triển cả về mặt nghề nghiệp lẫn cá nhân. Nói cách khác, đây là một cuốn cẩm nang về tâm lý giáo dục—một hướng dẫn thực tế để cải thiện bản thân và nâng cao hiệu suất của bạn.

Nhìn vào mục lục, bạn sẽ thấy rằng mỗi chương trong số 10 chương đều chứa 10 bài học. Các chương này bao quát nhiều chủ đề liên quan đến tâm lý và hiệu suất giao dịch, bao gồm các bài học cụ thể về cách áp dụng các phương pháp trị liệu tâm lý ngắn hạn theo hướng phân tâm học, nhận thức và hành vi để thay đổi các mô thức hành vi tiêu cực và hình thành những thói quen tích cực mới.

Hai chương cuối đặc biệt thú vị: Chương 9 bao gồm quan điểm tự huấn luyện từ 18 nhà giao dịch thành công, những người thường xuyên chia sẻ công việc của họ trực tuyến. Chương 10 thực hiện lời hứa lâu năm với độc giả của TraderFeed, hướng dẫn cách nhận diện mô hình lịch sử trong giao dịch bằng Excel. Mỗi bài học đều đi kèm với bài tập và gợi ý thực hành (“Coaching Cues”) giúp bạn áp dụng ý tưởng vào thực tế.

Vâng, mục tiêu của cuốn sách là giúp bạn trở thành huấn luyện viên giao dịch của chính mình. Nhưng nếu nhìn kỹ vào tiêu đề các chương và bài học, bạn sẽ nhận ra rằng mục đích lớn hơn của nó là giúp bạn tự huấn luyện bản thân trong cuộc sống. Những thử thách và sự không chắc chắn mà ta đối mặt khi giao dịch—việc theo đuổi phần thưởng trong khi chấp nhận rủi ro—cũng xuất hiện trong sự nghiệp và các mối quan hệ cá nhân, không chỉ trong thị trường tài chính. Những kỹ thuật giúp bạn làm chủ bản thân với tư cách một nhà giao dịch cũng sẽ hữu ích trong mọi lĩnh vực khác của cuộc sống. Theo nghĩa đó, mục tiêu không chỉ là kiếm tiền trên thị trường, mà là thịnh vượng trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Nếu cuốn sách này có thể trở thành một công cụ giúp bạn đạt được sự thịnh vượng, cả trong và ngoài thị trường tài chính, tôi sẽ rất lấy làm vinh hạnh.





Quá ít người trong chúng ta thực sự hóa thân vào những lý tưởng của chính mình. Chúng ta có điểm mạnh và tài năng, ước mơ và khát vọng. Nhưng nếu nhìn vào từng giờ, từng ngày, không nhiều lý tưởng trong số đó được thể hiện một cách cụ thể. Ngày tháng trôi qua, rồi thành năm, và—tại một thời điểm nào đó đầy tiếc nuối—chúng ta ngoái nhìn cuộc đời và tự hỏi nó đã trôi đi đâu mất.

Điều đó có thể là bạn—một người trung niên nhìn lại quá khứ và nghĩ: "Lẽ ra tôi có thể đã trở thành một người xuất chúng." Hoặc, bạn có thể chọn một kịch bản khác cho cuộc đời mình. Bạn có thể trở thành diễn viên chính của lý tưởng và hiện thực hóa chúng.

Nếu bạn nghĩ rằng đây là một phần mở đầu kỳ lạ cho một cuốn sách về giao dịch, bạn đã đúng. Cuốn sách này không bắt đầu với cung và cầu, mô hình giao dịch hay quản lý vốn. Nó bắt đầu với bạn và những gì bạn muốn từ cuộc sống. Trong ngữ cảnh này, trading không chỉ đơn thuần là mua, bán và phòng vệ rủi ro: nó là một phương tiện để làm chủ bản thân và phát triển chính mình.

Mỗi nhà giao dịch, dù có nhận thức được hay không, đều là một doanh nhân. Họ mở một "công ty" giao dịch của riêng mình và cạnh tranh trên thị trường. Họ tìm kiếm và theo đuổi cơ hội, đồng thời bảo vệ vốn của mình. Họ không ngừng hoàn thiện và mở rộng kỹ năng; họ chấp nhận rủi ro có tính toán. Là doanh nhân, nhà giao dịch bắt đầu với niềm tin rằng họ mang lại giá trị cho thị trường. Nhưng giữa những thất bại không thể tránh khỏi, những giờ làm việc kéo dài, nguồn lực hạn chế, rủi ro và sự bất định, thật khó để duy trì sự lạc quan ấy. Dễ dàng hơn nhiều khi gác lại những ước mơ và từ bỏ nỗ lực hiện thực hóa lý tưởng mỗi ngày.

Tuy nhiên, có những nhà giao dịch không thể từ bỏ khát vọng của mình. Giống như loài bướm đêm bị thu hút bởi ánh sáng xa xăm, họ vẫn theo đuổi nó dù đôi khi bị thiêu cháy. Với những tâm hồn cao quý ấy, tôi xin dành tặng cuốn sách này.

Khi tôi làm việc với các nhà giao dịch và quản lý danh mục đầu tư tại các quỹ đầu cơ, công ty giao dịch độc quyền và ngân hàng đầu tư, tôi không dạy họ cách giao dịch. Phần lớn trong số họ sử dụng các chiến lược khác tôi và hiểu rõ thị trường của họ hơn tôi bao giờ hết. Thay vào đó, tôi tìm ra điểm mạnh của họ. Tôi học cách họ giao dịch hiệu quả và giúp họ xây dựng sự nghiệp từ chính những gì họ đã làm tốt. Giống như cá không thể nhận thức được nước vì chúng đã sống trong đó từ khi sinh ra, chúng ta thường không nhìn ra được những tài sản cá nhân của mình. Mỗi người trong chúng ta là một sự kết hợp độc đáo giữa kỹ năng, tài năng, điểm mạnh, xung đột nội tâm và điểm yếu. Nhưng cũng giống như một doanh nghiệp mới phải tận dụng điểm mạnh của người sáng lập, sự nghiệp giao dịch cũng phụ thuộc vào tài sản—cả về mặt cá nhân lẫn tài chính—của nhà giao dịch. Với vai trò huấn luyện viên, công việc của tôi là giúp họ bước ra khỏi “môi trường nước” tâm lý của mình và nhận ra những tài sản quý giá đã luôn ở xung quanh họ—những tài sản có thể mang lại lợi ích suốt đời.

Chưa bao giờ việc tự huấn luyện lại quan trọng đối với nhà giao dịch như hiện tại. Khi tôi viết những dòng này, chúng ta đang chứng kiến mức độ biến động thị trường chưa từng thấy kể từ sau Thế chiến thứ hai. Biến động giá mang lại cơ hội nhưng cũng đi kèm rủi ro. Những nhà giao dịch không thể lùi lại một bước, nhận diện diễn biến thị trường và điều chỉnh chiến lược đã chịu tổn thất đáng kể. Ngược lại, những ai biết tận dụng cuộc khủng hoảng để thoát khỏi “vùng nước giao dịch”, giảm thiểu rủi ro và tìm kiếm cơ hội mới chính là những người sẵn sàng gặt hái những phần thưởng sự nghiệp.

Cuốn sách bạn đang đọc được viết để đồng hành cùng bạn trên hành trình giao dịch này. Nó được tổ chức thành 101 bài học. Mỗi bài học xác định một thách thức và đưa ra một bài tập cụ thể giúp bạn tiến bộ trong việc đối mặt với thách thức đó. Những bài học này được thiết kế như những bài suy ngẫm để bắt đầu ngày giao dịch của bạn—những lời huấn luyện giúp bạn phát huy phiên bản tốt nhất của chính mình. Theo thời gian, khi bạn đọc và thực hành những bài học này, những lời khuyên huấn luyện sẽ trở thành tiếng nói nội tâm của bạn. Bạn bắt đầu bằng cách nhập vai vào những lý tưởng của cuốn sách và cuối cùng, bạn sống theo chúng, biến chúng thành của riêng mình. Bạn trở thành nhà tâm lý giao dịch của chính mình.

Nếu mỗi ngày bạn đọc một đoạn ngắn và gieo những ý tưởng đúng đắn vào tâm trí, điều đó giúp bạn ưu tiên hóa mục tiêu trong cuộc sống và trading. Và nếu điều đó giúp bạn tránh đi một giao dịch tệ mỗi tuần và không bỏ lỡ một giao dịch tốt mà lẽ ra bạn đã bỏ qua—hãy nghĩ xem điều đó sẽ mang lại lợi ích cá nhân và tài chính lớn đến mức nào. Nhưng cũng giống như viên thuốc không thể phát huy tác dụng khi vẫn còn trong lọ, không ai có thể học được từ một cuốn sách chưa được mở ra. Bước đầu tiên để trở thành nhà tâm lý giao dịch của chính mình là dành thời gian cho việc tự huấn luyện—mỗi ngày, mỗi tuần—bởi vì đó là cách các thói quen được hình thành. Một vĩ nhân chỉ đơn giản là người đã biến việc phát triển bản thân thành một thói quen.

Và kia, chúng đang nhìn bạn từ kệ sách bên kia căn phòng—những lý tưởng, tất cả những điều bạn từng muốn làm trong cuộc đời. Bạn nhìn về phía kệ sách với ánh mắt khao khát, nhưng bạn không thể chạm tới chúng khi vẫn còn ngồi thoải mái trên chiếc ghế của mình. Nhưng bạn đang cầm trên tay một cuốn sách. Có lẽ cuốn sách này sẽ khiến chiếc ghế của bạn trở nên bớt thoải mái hơn một chút, và khiến kệ sách ấy gần bạn hơn một chút.

Bạn lật sang trang... Bước tiếp theo là của bạn.


Nếu bạn dự định trở thành bất cứ điều gì ít hơn khả năng của mình, có lẽ bạn sẽ không hạnh phúc trong suốt phần đời còn lại. —Abraham Maslow

Khi các nhà giao dịch tìm đến huấn luyện viên, một trong những yêu cầu phổ biến nhất là giúp họ giảm căng thẳng. Giả định được đặt ra là càng ít căng thẳng càng tốt, và nếu có thể loại bỏ căng thẳng, giao dịch sẽ suôn sẻ. Nhưng điều đó có đúng không?

Trong chương này, chúng ta sẽ xem xét căng thẳng và khó khăn, cũng như sự khác biệt giữa hai khái niệm này. Chúng ta cũng sẽ khám phá cách ứng phó và những phản ứng nào là hiệu quả hoặc không hiệu quả trong các tình huống căng thẳng.

Một trong những thách thức lớn của việc huấn luyện trong một lĩnh vực có cường độ cao và mang tính cạnh tranh là đảm bảo rằng căng thẳng bình thường, có thể dự đoán trước, không biến thành khó khăn làm giảm hiệu suất.

Trên thực tế, điều này có nghĩa là cần phân biệt giữa những căng thẳng vốn có trong nghề trading và những căng thẳng mà chúng ta vô tình tự đặt lên bản thân.

Hãy cùng xem cách bạn có thể biến căng thẳng thành lợi thế trong quá trình tự huấn luyện.





Hãy tưởng tượng bạn sắp có một bài thuyết trình trước một nhóm người trong quá trình phỏng vấn xin việc. Bạn rất mong muốn có được công việc này và đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho bài thuyết trình. Bạn cảm thấy lo lắng trước khi bước vào buổi trình bày, nhưng tự nhủ rằng mình nắm vững kiến thức và đã từng làm việc này trước đây.



Khi bắt đầu bài thuyết trình, bạn nhận thấy khán giả không mấy tập trung. Một người lấy điện thoại ra nhắn tin ngay khi bạn đang nói. Một người khác dường như đang gật gù buồn ngủ. Một ý nghĩ chợt lóe lên trong đầu bạn rằng bạn không đủ hấp dẫn, bạn đang đánh mất sự quan tâm của họ, và có thể bạn cũng đang đánh mất cơ hội có được công việc. Bạn quyết định ứng biến một điều gì đó thật mới mẻ và thu hút sự chú ý, nhưng sự lo lắng khiến bạn không thể thực hiện tốt. Bạn mất mạch suy nghĩ, vấp váp và lúng túng quay lại bài nói đã chuẩn bị sẵn. Chứng lo âu về hiệu suất đã khiến bạn mất đi phong độ, và bài thuyết trình của bạn bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Chứng lo âu về hiệu suất xảy ra bất cứ khi nào suy nghĩ của chúng ta về một màn trình diễn cản trở chính hành động thực hiện nó. Nếu chúng ta lo lắng quá mức khi làm bài kiểm tra, chúng ta có thể quên sạch những gì đã học. Nếu chúng ta cố gắng quá mức để thực hiện một cú ném phạt vào cuối trận bóng rổ, chúng ta có thể ném trượt và làm thua trận. Sự chú ý mà chúng ta dành cho kết quả của màn trình diễn làm giảm sự tập trung vào quá trình thực hiện.

Đây là một vấn đề phổ biến trong trading, có lẽ là vấn đề phổ biến nhất mà tôi gặp phải khi làm việc với các công ty giao dịch chuyên nghiệp và quỹ phòng hộ. Đôi khi, chứng lo âu về hiệu suất xuất hiện khi một nhà giao dịch đang làm tốt và quyết định chấp nhận rủi ro cao hơn bằng cách giao dịch với khối lượng lớn hơn. Những lúc khác, nhà giao dịch rơi vào giai đoạn thất bại và trở nên quá lo lắng về việc thua lỗ đến mức không dám thực hiện những giao dịch tốt. Một số nhà giao dịch cảm thấy áp lực kiếm lợi nhuận đến nỗi chốt lời quá sớm, không bao giờ để các ý tưởng giao dịch của họ phát huy hết tiềm năng. Cũng giống như người diễn thuyết, chứng lo âu về hiệu suất khiến các nhà giao dịch mất đi phong độ, dẫn đến việc nghi ngờ nghiên cứu và kế hoạch giao dịch của mình.

Như chúng ta đã thấy trong chương này, cảm xúc tiêu cực không chỉ đến từ hoàn cảnh mà còn phụ thuộc vào cách chúng ta nhìn nhận hoàn cảnh đó. Nếu tôi tin rằng mình là một ứng viên sáng giá và có nhiều lựa chọn nghề nghiệp, tôi sẽ không cảm thấy quá áp lực khi phỏng vấn hay thuyết trình.


Khi tôi vừa tốt nghiệp cao học, tôi đến một buổi phỏng vấn việc làm ở vùng phía bắc New York. Giám đốc phòng khám hỏi tôi về phương pháp trị liệu tâm lý mà tôi yêu thích nhất. Tôi mỉm cười và nói rằng tôi thích liệu pháp “Primal Scream” (liệu pháp la hét nguyên thủy). Điều đó khiến không khí bớt căng thẳng, chúng tôi cười vui vẻ, và cuộc phỏng vấn diễn ra thuận lợi từ đó. Tôi biết rằng nếu buổi phỏng vấn này không thành công, vẫn còn nhiều cơ hội khác. Điều đó giúp tôi có thể tự nhiên thể hiện bản thân mình.

Nếu tôi tự nhủ rằng đây là công việc duy nhất dành cho mình và rằng tôi cần có được vị trí này bằng mọi giá, áp lực sẽ trở nên vô cùng lớn. Tôi sẽ quá lo lắng để có thể nói đùa trong buổi phỏng vấn và có lẽ sẽ thể hiện một cách cứng nhắc, thiếu tự nhiên. Nếu tôi xem khả năng bị từ chối là một thảm họa, thì chắc chắn tôi đã không thể phỏng vấn tốt được.


Các nhà giao dịch cũng thường tự đẩy mình vào trạng thái "thảm họa hóa" như vậy. Thay vì coi thua lỗ là một phần bình thường và tất yếu của việc giao dịch trong điều kiện không chắc chắn, họ lại xem đó như một mối đe dọa đối với cái tôi hoặc sinh kế của mình. Khi kiếm được tiền, họ cảm thấy lạc quan về tương lai và tự tin vào bản thân. Nhưng khi trải qua chuỗi ngày thua lỗ liên tiếp, họ bị ám ảnh bởi khoản lỗ đó. Thay vì giao dịch để kiếm lợi nhuận, họ giao dịch chỉ để tránh mất tiền. Giống như một ứng viên lo lắng trong buổi phỏng vấn, các nhà giao dịch không còn thực hiện các kỹ năng của mình một cách tự nhiên và trơn tru nữa.

Một sai lầm phổ biến mà các nhà giao dịch thường mắc phải là cố gắng thay thế những suy nghĩ tiêu cực, mang tính thảm họa bằng những suy nghĩ tích cực. Họ cố lặp đi lặp lại những câu khẳng định rằng mình sẽ kiếm được tiền và liên tục tự thuyết phục bản thân có kỳ vọng tích cực. Tuy nhiên, vấn đề là họ vẫn đang để sự tập trung vào kết quả của màn trình diễn cản trở chính quá trình thực hiện nó. Một người biểu diễn chuyên nghiệp không nghĩ tích cực hay tiêu cực về màn trình diễn của mình khi nó đang diễn ra. Thay vào đó, họ hoàn toàn đắm chìm trong hành động thực hiện nó.


Một nữ diễn viên sân khấu tài năng có tập trung vào phản ứng của khán giả hay những lời nhận xét của nhà phê bình vào ngày hôm sau không? Một bác sĩ phẫu thuật giỏi có bị ám ảnh bởi suy nghĩ về thành công hay thất bại của ca mổ không? Không! Điều làm nên một người biểu diễn xuất sắc là sự tập trung hoàn toàn vào việc thực hiện kỹ năng của mình.

Suy nghĩ tích cực hay tiêu cực về kết quả của màn trình diễn đều sẽ cản trở quá trình thực hiện. Khi bạn tập trung vào hành động, kết quả sẽ tự khắc đến.

Nhấn để mở rộng...

Điều mang lại sự tự tin cho những người biểu diễn xuất sắc để họ có thể toàn tâm toàn ý với việc thực hiện không phải là suy nghĩ tích cực. Thay vào đó, họ biết rằng mình có đủ khả năng để xử lý những trở ngại khi chúng xảy ra. Nếu một buổi diễn không diễn ra suôn sẻ, nữ diễn viên biết rằng cô ấy có thể điều chỉnh và cải thiện trong buổi tập sau. Nếu một ca phẫu thuật gặp biến chứng, bác sĩ phẫu thuật biết rằng mình có thể nhanh chóng phát hiện và xử lý tình huống. Bằng cách loại bỏ yếu tố "thảm họa" khỏi những kết quả tiêu cực, những người giỏi nhất có thể tránh được chứng lo âu về hiệu suất.

Một trong những công cụ mạnh mẽ nhất mà tôi đã tìm thấy để vượt qua chứng lo âu khi giao dịch là theo dõi cẩn thận những ngày giao dịch tệ nhất của mình và cố gắng biến chúng thành cơ hội học hỏi. Điều này giúp biến thua lỗ thành một trải nghiệm tự rèn luyện, thay vì chỉ đơn thuần là một thất bại.

Giả sử bạn có một thiết lập giao dịch rất đáng tin cậy cho thấy một cổ phiếu sắp tăng giá. Bạn mua vào và cổ phiếu ngay lập tức di chuyển theo hướng có lợi cho bạn. Tuy nhiên, cũng nhanh chóng như vậy, nó đảo chiều và giảm xuống dưới mức giá vào lệnh của bạn. Bạn nhận thấy rằng sự đảo chiều xảy ra với khối lượng lớn, vì vậy bạn chấp nhận cắt lỗ.

Ở một trạng thái tâm lý tiêu cực, bạn có thể than phiền về vận rủi của mình, nguyền rủa thị trường và ép bản thân phải nhanh chóng gỡ lại khoản lỗ trong giao dịch tiếp theo. Tất cả những phản ứng tiêu cực đó chỉ làm gia tăng áp lực tâm lý khi giao dịch, mà không hề giúp ích gì cho hiệu suất của bạn.



Ngược lại, bạn có thể sử dụng khoản lỗ đó để kích hoạt một quá trình xem xét lại thị trường:

• Các cổ phiếu khác trong cùng ngành có đang bị bán tháo không?
• Thị trường chung có đang giảm không?
• Có tin tức gì vừa xuất hiện ảnh hưởng đến cổ phiếu, ngành hoặc toàn bộ thị trường không?
• Thiết lập mua của bạn có xảy ra trong một xu hướng giảm lớn hơn mà bạn đã bỏ sót không?
• Bạn có vào lệnh quá muộn, chạy theo đà tăng và bị mắc kẹt không?

Tất cả những câu hỏi này giúp bạn học hỏi từ giao dịch thua lỗ và thậm chí có thể mở ra cơ hội cho những giao dịch thành công tiếp theo.

Ví dụ, nếu bạn nhận thấy một báo cáo lợi nhuận tiêu cực bất ngờ trong ngành đang kéo tất cả cổ phiếu cùng ngành giảm xuống, bạn có thể điều chỉnh lại quan điểm của mình trong ngày và tận dụng xu hướng giảm đó.

Khi bạn tự trở thành huấn luyện viên giao dịch của chính mình, bạn cần đạt đến mức độ thực sự trân trọng những ý tưởng giao dịch tốt nhưng không hiệu quả. Nếu thị trường không phản ứng theo cách nó thường làm trong một tình huống nhất định, thì đó là một tín hiệu mạnh mẽ. Nếu bạn không thực hiện ý tưởng giao dịch theo cách mà bạn thường làm, thì đó là một dấu hiệu rõ ràng để bạn điều chỉnh và cải thiện.

Một bài tập đơn giản giúp bạn rèn luyện tư duy này là trong suốt ngày giao dịch (hoặc cả tuần nếu bạn thường nắm giữ lệnh qua đêm), hãy xác định ít nhất một ý tưởng giao dịch rất chắc chắn nhưng không mang lại lợi nhuận. Một giao dịch thua lỗ nhưng được thực hiện đúng có thể đang cho bạn biết điều gì đó về thị trường, về chính cách giao dịch của bạn, hoặc cả hai. Nhiệm vụ của bạn là dành một khoảng thời gian ngắn để xem xét thị trường đang muốn nói điều gì và điều chỉnh cách tiếp cận của bạn trong những giao dịch tiếp theo.

Khi bạn hành động dựa trên tư duy rằng thua lỗ là cơ hội, bạn sẽ loại bỏ phần lớn mối đe dọa tâm lý từ việc mất tiền. Điều này giúp bạn duy trì trạng thái học hỏi, phát triển và giữ vững tinh thần tích cực – yếu tố quan trọng nhất để cải thiện bản thân. Mọi thất bại đều có một mục đích: đó là giúp bạn học hỏi và trở nên mạnh mẽ hơn. Chứng lo âu về hiệu suất sẽ biến mất ngay khi bạn chấp nhận rằng mắc sai lầm là điều hoàn toàn bình thường.

Bài tập và gợi ý thực hành: Nếu bạn theo dõi kết quả giao dịch của mình một cách sát sao theo thời gian, bạn sẽ hiểu rõ những giai đoạn thua lỗ và sụt giảm tài khoản của mình: chúng thường kéo dài bao lâu và mức độ nghiêm trọng đến đâu. Khi bạn nhận diện được những đợt thua lỗ và chấp nhận rằng chúng sẽ xuất hiện định kỳ, bạn sẽ giảm bớt nỗi sợ hãi về chúng. Nhiều khi, bạn có thể nhận thấy một giai đoạn thua lỗ đang hình thành và nhanh chóng cắt giảm khối lượng giao dịch, tăng cường chuẩn bị, từ đó giảm thiểu tổn thất.

Quan trọng nhất, nếu bạn xem những giai đoạn thua lỗ là một phần bình thường của trading, chúng sẽ không còn tạo ra chứng lo âu về hiệu suất nữa. Trên thực tế, chính những giai đoạn khó khăn này thường thúc đẩy chúng ta tìm kiếm cơ hội mới trên thị trường và thích nghi với điều kiện thay đổi. Thành công phần lớn đến từ việc tìm thấy cơ hội trong nghịch cảnh.

Nhấn để mở rộng...

Anh/chị nào muốn theo dõi series này thì bình luận "Tôi quan tâm" ở bên dưới để em tag vào các bài viết tiếp theo của series nha!

Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà