Chẩn đoán tâm lý giao dịch - Xác định gốc rễ của vấn đề bạn đang đối mặt trong trading

Chẩn đoán tâm lý giao dịch - Xác định gốc rễ của vấn đề bạn đang đối mặt trong trading

Chẩn đoán tâm lý giao dịch - Xác định gốc rễ của vấn đề bạn đang đối mặt trong trading

Le Hue Truong

Editor
Trial mod
8,084
33,668
Thread cover
data/assets/threadprofilecover/chan-doan-tam-ly-giao-dich-traderviet-1737617741.png
Chủ đề liên quan
98831, 98740, 88317, 88249
Xin chào cả nhà!

Trong thế giới giao dịch đầy biến động, không ít nhà giao dịch phải đối mặt với những thách thức tưởng chừng như không thể vượt qua. Những khó khăn này có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau: thị trường thay đổi, yếu tố tâm lý cá nhân, hoặc thậm chí là những đặc tính vốn có của trading – sự bất định và rủi ro.

chan-doan-tam-ly-giao-dich-traderviet1.jpg

Trong bài viết dưới đây, Brett Steenbarger, một chuyên gia hàng đầu về tâm lý giao dịch, sẽ chia sẻ những quan điểm và phương pháp thực tiễn để giúp các nhà giao dịch hiểu rõ hơn về nguồn gốc của các vấn đề họ gặp phải và cách tiếp cận hiệu quả để khắc phục chúng.

***​

Mọi bác sĩ được đào tạo đều biết rằng chẩn đoán phải đi trước điều trị. Chúng ta cần hiểu điều gì đang sai trước khi cố gắng đưa ra bất kỳ giải pháp nào. Thợ sửa xe cũng thực hiện quy trình tương tự: họ lắng nghe âm thanh động cơ, kiểm tra dưới nắp ca-pô và thực hiện các bài kiểm tra trước khi xác định vấn đề và bắt đầu sửa chữa.

Quá thường xuyên, các nhà giao dịch lại cố gắng tìm giải pháp cho các vấn đề giao dịch của mình mà chưa thực sự hiểu rõ nguồn gốc của những vấn đề đó. Tương tự, các cố vấn và huấn luyện viên giao dịch cũng thường đưa ra giải pháp mà không thực sự tiến hành một quy trình chẩn đoán kỹ lưỡng.

Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu cho bạn một cách tư duy có thể giúp bạn xác định điều gì có thể đang sai trong giao dịch của mình. Cách tư duy này được xây dựng dựa trên một số câu hỏi quan trọng.


Câu hỏi số 1: Liệu thực sự có vấn đề ở đây không?


chan-doan-tam-ly-giao-dich-traderviet2.png


Câu hỏi này có vẻ kỳ lạ. Bạn vừa thua lỗ, bạn cảm thấy thất vọng trong trading. Chắc chắn là có vấn đề rồi!

Tuy nhiên, vấn đề này lại phức tạp hơn một chút. Bất kỳ giao dịch thành công nào cũng là một hoạt động mang tính xác suất. Tỷ lệ thắng và hệ số Sharpe không phải lúc nào cũng tăng mãi; con người thì dễ mắc sai lầm và thị trường chứa đựng khá nhiều yếu tố bất định. Do đó, những giai đoạn thua lỗ là điều không thể tránh khỏi, và cảm giác thất vọng cũng sẽ xuất hiện.

Cũng giống như việc các cầu thủ bóng chày thỉnh thoảng bị loại hay các tiền vệ bóng đá đôi khi sẽ tung ra những đường chuyền không hoàn hảo, chúng ta cũng có thể kỳ vọng những giao dịch thua lỗ. Một phương pháp giao dịch với tỷ lệ thắng 60% có thể mang lại lợi nhuận đáng kể, nhưng nó vẫn sẽ thường xuyên gặp chuỗi giao dịch thua lỗ.

Điều này có nghĩa là chúng ta bắt đầu chẩn đoán bằng cách xem xét một mô hình giao dịch có ý nghĩa trong quá khứ, không chỉ dựa vào vài ngày hoặc vài giao dịch gần đây.
  • Một nhà giao dịch trong ngày (day trader) giao dịch nhiều lệnh mỗi ngày có thể xem xét kết quả của cả tháng và so sánh với kết quả của năm trước.
  • Một nhà giao dịch dài hạn có thể cần thu thập dữ liệu trong một năm hoặc lâu hơn trước khi tự tin xác định được vấn đề.
Nói cách khác, để xác định vấn đề, cần phải thấy rằng kết quả gần đây thua kém so với quá khứ và những đợt thua lỗ gần đây không giống với những đợt trước đó. Điều này đòi hỏi một góc nhìn lịch sử phù hợp!

Khi các nhà giao dịch cho rằng một vấn đề tồn tại mà không có phân tích lịch sử đầy đủ, họ có nguy cơ mày mò tìm kiếm các phương pháp hiệu quả và làm cho các phương pháp đó trở nên tồi tệ hơn. Điều này rất đúng khi các nhà giao dịch bắt đầu giao dịch theo hệ thống. Họ trở nên chán nản khi hệ thống gặp phải tình trạng drawdown sụt giảm (bình thường và có thể dự đoán được), vì vậy họ bắt đầu thay đổi hệ thống, chạy trước hệ thống, v.v. - chỉ để biến những thất bại thành những giai đoạn thua lỗ kéo dài.

Đôi khi, các nhà giao dịch chấp nhận rủi ro quá mức – giao dịch với kích thước vị thế quá lớn so với khả năng chịu lỗ thực tế của họ – và những chuỗi giao dịch thua lỗ (có thể dự đoán trước) này tạo ra tình huống "rủi ro cháy tài khoản". Trong trường hợp đó, nhà giao dịch có thể xem xét tỷ lệ thắng và thống kê trung bình lãi/lỗ để xác định liệu vấn đề nằm ở việc quản lý rủi ro hay hiệu suất thực tế của các phương pháp giao dịch đã thay đổi.

Tất cả điều này là một lập luận mạnh mẽ để cho việc lưu giữ các số liệu hiệu suất chi tiết trong giao dịch của bạn. Chỉ bằng cách so sánh hiệu suất gần đây với hiệu suất trong quá khứ, bạn mới có thể hiểu được liệu mình thực sự đang cải thiện trong giao dịch hay đang gặp vấn đề thực sự. Nếu bạn là một nhà giao dịch mới bắt đầu, bạn sẽ so sánh lợi nhuận gần đây của mình với lợi nhuận mà bạn đạt được trong giai đoạn mô phỏng.

Câu hỏi số 2: Nếu có vấn đề xảy ra, liệu nó có liên quan đến sự thay đổi trên thị trường bạn đang giao dịch không?


chan-doan-tam-ly-giao-dich-traderviet4.jpg


Giả thuyết đầu tiên của tôi khi gặp phải một vấn đề trong trading (của chính tôi hoặc của một nhà giao dịch có kinh nghiệm) là vấn đề xảy ra có lý do, và lý do đó liên quan đến sự thay đổi trong cách thị trường vận hành. Do những thay đổi đó, các phương pháp từng hiệu quả giờ đây không còn giữ được lợi thế như trước.

Một ví dụ điển hình là sự sụt giảm gần đây của mức độ biến động trên thị trường chứng khoán. Nhiều nhà giao dịch kiếm tiền từ các chiến lược theo động lượng và xu hướng đã gặp khó khăn trong giai đoạn biến động thấp này vì các chuyển động giá không còn kéo dài và thậm chí thường xuyên đảo chiều. Điều đó, đến lượt nó, dẫn đến sự thất vọng và chán nản.

Dấu hiệu chính cho thấy vấn đề giao dịch liên quan đến sự thay đổi thị trường là những người giao dịch cùng chiến lược tương tự cũng gặp khó khăn về hiệu suất. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là có một mạng lưới đồng nghiệp giao dịch rộng lớn, ngay cả khi bạn giao dịch độc lập. Nếu phần lớn các nhà giao dịch sử dụng phong cách tương tự cũng gặp phải các đợt thua lỗ, bạn có thể an tâm rằng không phải tất cả mọi người đều đột nhiên trở nên mất kiểm soát cảm xúc cùng một lúc.

Các chỉ số hiệu suất cho các chiến lược quỹ đầu cơ và CTA khác nhau có sẵn từ các nguồn trong ngành và có thể giúp xác định khi nào các phương pháp nhất định đang thắng hay thua. Ví dụ, chỉ số giao dịch ngắn hạn của Barclay (STTI trên Bloomberg) theo dõi lợi nhuận của các nhà quản lý tiền chuyên nghiệp giao dịch theo động lượng và xu hướng ngắn hạn. Hiệu suất của những nhà quản lý này trong một hoặc hai năm qua đã rất kém, một lần nữa liên quan đến sự sụt giảm biến động trên thị trường do lãi suất thấp trên toàn cầu.

Nếu các vấn đề giao dịch của bạn được chia sẻ rộng rãi và có thể liên kết với những thay đổi trong cách thị trường hoạt động, thì các bài tập tâm lý tự thân sẽ không giải quyết được vấn đề! Cũng không phải là giải pháp nếu bạn phớt lờ và hy vọng thị trường sẽ "đảo chiều".

Thay vào đó, câu trả lời cho các vấn đề giao dịch là thích nghi với môi trường mới và tìm kiếm những nguồn lợi thế mới để bổ sung cho các phương pháp giao dịch truyền thống. Ví dụ, bạn có thể tìm thấy các chiến lược hồi quy về mức trung bình (mean reversion) hoặc chiến lược giá trị tương đối (relative value) phù hợp để bổ sung cho các chiến lược giao dịch theo xu hướng/ động lượng. Sự kết hợp các phương pháp giao dịch thực sự đa dạng hóa lợi nhuận và tạo ra một đường P/L mượt mà hơn.




Câu hỏi số 3: Nếu có vấn đề cá nhân xảy ra, liệu nó có – hoặc đã từng – hiện diện ở những phần không liên quan đến trading trong cuộc sống của bạn?


chan-doan-tam-ly-giao-dich-traderviet5.jpg


Đây là một vấn đề vô cùng quan trọng!

Nhiều vấn đề cá nhân, chẳng hạn như lo âu, tức giận, trầm cảm, thiếu tập trung, và bốc đồng, xuất hiện trong trading nhưng không chỉ giới hạn trong trading.

Ví dụ, một người có thể gặp khó khăn với sự kiên nhẫn và dễ thất vọng trong các mối quan hệ cá nhân, và những vấn đề tương tự cũng xuất hiện trong mối quan hệ của họ với thị trường.

Tương tự, một người có thể gặp vấn đề về lòng tự trọng trong cuộc sống, và điều này thể hiện qua những suy nghĩ tiêu cực trong các giai đoạn thua lỗ trên thị trường.

Khi các kiểu cảm xúc, suy nghĩ, và hành vi cản trở trading cũng xảy ra và ảnh hưởng đến các khía cạnh khác của cuộc sống, đó là một dấu hiệu mạnh mẽ rằng chỉ làm việc với trading thôi sẽ không đủ. Khi đó, tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp là điều hợp lý.

Phần lớn các thách thức tâm lý có thể được giải quyết thông qua các phương pháp tư vấn và trị liệu ngắn hạn. Nghiên cứu cho thấy các vấn đề như khó khăn trong mối quan hệ, trầm cảm, lo âu, và tức giận có thể cải thiện đáng kể nhờ các phương pháp nhận thức, hành vi, tâm động học, liên cá nhân, và tập trung giải pháp. Điểm cốt lõi của các phương pháp trị liệu ngắn hạn là chúng nhắm mục tiêu cao và sử dụng tích cực các bài tập cũng như trải nghiệm trong và giữa các buổi trị liệu.

Trong những trường hợp mà các vấn đề tâm lý đã kéo dài, có tiền sử gia đình về những vấn đề tương tự, các vấn đề này nghiêm trọng (ảnh hưởng đáng kể đến những lĩnh vực quan trọng của cuộc sống), và phức tạp (ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực của cuộc sống, như lạm dụng chất kích thích hoặc rượu), các phương pháp hỗ trợ dài hạn thường được khuyến nghị. Việc cố gắng sử dụng phương pháp ngắn hạn cho các vấn đề nghiêm trọng hơn có nguy cơ dẫn đến tái phát.

Khi các vấn đề kéo dài, nghiêm trọng, và phức tạp, thường cần nhiều hơn một hình thức hỗ trợ, chẳng hạn như thuốc kết hợp với trị liệu hoặc các buổi họp nhóm (như Alcoholics Anonymous) kết hợp với tư vấn. Trong những trường hợp như vậy, việc có một đánh giá kỹ lưỡng từ một chuyên gia sức khỏe tâm thần đủ trình độ là rất hữu ích.

Nếu có trầm cảm và/hoặc lo âu đáng kể, một buổi khám từ bác sĩ tâm thần có kinh nghiệm sẽ hữu ích, vì các loại thuốc an toàn và không gây nghiện thường có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề này.

Trầm cảm, lo âu, thiếu tập trung, nghiện ngập, rối loạn lưỡng cực, vấn đề trong các mối quan hệ – đây là những vấn đề ảnh hưởng đến một tỷ lệ lớn người dân nói chung. Các nhà giao dịch không phải ngoại lệ đối với những vấn đề này.

Việc cho rằng một vấn đề cảm xúc ảnh hưởng đến trading nhất thiết là một vấn đề liên quan đến trading có thể ngăn cản bạn nhận được sự hỗ trợ phù hợp. Không có bất kỳ lượng viết nhật ký giao dịch nào có thể cân bằng lại các chất dẫn truyền thần kinh trong não bạn hoặc giải quyết những mâu thuẫn mà bạn mang đến cuộc hôn nhân của mình. Khi bạn thấy các vấn đề ảnh hưởng đến trading của mình cũng ảnh hưởng đến các khía cạnh khác trong cuộc sống, thì đó là một dấu hiệu mạnh mẽ rằng cần có một cách tiếp cận tổng quát hơn để thay đổi!


Câu hỏi số 4: Nếu vấn đề bạn đang đối mặt chỉ xảy ra trong các tình huống giao dịch, bạn cần huấn luyện tâm lý hay cần được cố vấn thêm về giao dịch?


chan-doan-tam-ly-giao-dich-traderviet6.jpg


Một lần nữa, đây là một sự phân biệt quan trọng. Đặc biệt đối với những nhà giao dịch mới, sự thất vọng và các vấn đề cảm xúc khác trong trading thường xảy ra chỉ đơn giản vì họ vẫn đang ở giai đoạn đầu của đường cong học tập. Điều họ cần không chỉ là huấn luyện về mặt cảm xúc, mà còn là sự hướng dẫn từ các cố vấn có kinh nghiệm, những người có thể giúp họ sửa chữa các sai lầm trong trading và áp dụng các kỹ năng giao dịch một cách nhất quán hơn.

Ngay cả những nhà giao dịch có kinh nghiệm cũng có thể gặp phải các chuỗi thua lỗ và sự thất vọng vì họ mắc lỗi giao dịch mà một cố vấn có thể phát hiện ra.

Gần đây, tôi đã làm việc với một nhà giao dịch rất nản lòng vì một đợt thua lỗ xảy ra chỉ vì anh ấy không theo dõi sát sao sự tương quan giữa các vị thế của mình. Anh ấy nghĩ rằng mình đang thực hiện nhiều giao dịch độc lập, nhưng hóa ra tất cả đều là các phiên bản của cùng một giao dịch khi ngân hàng trung ương đưa ra tín hiệu về khả năng thay đổi chính sách. Anh ấy đã mất tiền vì tập trung quá nhiều vào một giao dịch hợp nhất đó.

Khi các chuỗi thua lỗ và gián đoạn trong trading mang tính tâm lý và tình huống, một số phương pháp tâm lý có thể hữu ích, bao gồm các phương pháp hành vi (liệu pháp tiếp xúc) dành cho lo âu và áp lực hiệu suất; các kỹ thuật tái cấu trúc nhận thức dành cho chủ nghĩa cầu toàn, sự tự tin quá mức, và các mô hình suy nghĩ tiêu cực; và các phương pháp tập trung vào giải pháp để xác định và mở rộng các thực hành tốt nhất của chính mình.

Các kỹ thuật hành vi là các phương pháp xây dựng kỹ năng mà bạn thực hành trong thời gian thực, trong các tình huống có vấn đề. Bạn thực sự đang dạy bản thân các kỹ năng mới và các mô hình thói quen mới. Ví dụ, một kỹ thuật hành vi rất đơn giản là tạm dừng giao dịch bất cứ khi nào bạn cảm thấy lo lắng, thất vọng, chán nản hoặc mất tinh thần. Bạn nhanh chóng nhận ra rằng mình không ở trong trạng thái tư duy đúng đắn để giao dịch và tạm rời khỏi màn hình. Trong thời gian nghỉ, bạn có thể tham gia vào các hoạt động xây dựng kỹ năng khác, chẳng hạn như huấn luyện thư giãn để làm dịu bản thân và giảm căng thẳng. Các phương pháp hành vi thường được thực hành ngoài giờ giao dịch để các kỹ năng trở nên tự động trong thời gian thực, khi các vấn đề nảy sinh.

Các phương pháp tái cấu trúc nhận thức là những kỹ thuật giúp bạn nhận diện và thách thức các mô thức suy nghĩ tiêu cực có thể làm méo mó cảm xúc của bạn và cản trở việc ra quyết định sáng suốt. Chẳng hạn, nhiều nhà giao dịch trở nên rất tự chỉ trích bản thân khi họ bỏ lỡ một giao dịch hoặc chịu một khoản thua lỗ. Điều này có thể làm gián đoạn sự tập trung của họ vào các cơ hội tiếp theo. Trong quá trình tái cấu trúc nhận thức, việc duy trì một nhật ký sẽ giúp nhà giao dịch nhận thức rõ hơn về cách suy nghĩ của mình và thách thức lối suy nghĩ đó khi chúng trở nên gay gắt, tiêu cực – hoặc khi quá tự tin!

Các kỹ thuật tập trung vào giải pháp là những phương pháp xem xét những gì bạn đang làm trong giai đoạn giao dịch tốt nhất của mình, cả về mặt thực hành/quy trình giao dịch và tự quản lý tâm lý. Mục tiêu của việc tập trung vào giải pháp là "làm nhiều hơn những gì hiệu quả" và trở nên nhất quán hơn để các thực hành tốt nhất có thể trở thành quy trình tốt nhất có thể lặp lại.

Điểm mấu chốt là cách bạn cải thiện giao dịch nên phản ánh đúng chẩn đoán mà bạn đưa ra về các thách thức trong trading của mình. Đôi khi chúng ta gặp thách thức vì thị trường phức tạp; đôi khi vì tâm lý của chúng ta; và đôi khi những thách thức đó chỉ đơn thuần là một phần bình thường của rủi ro và sự không chắc chắn trên thị trường.

Trong một loạt bài sắp tới, tôi sẽ xác định 12 thách thức hàng đầu mà các nhà giao dịch phải đối mặt và làm nổi bật các phương pháp cụ thể để giải quyết từng thách thức đó.

Như mọi khi, cảm ơn bạn vì sự quan tâm và ủng hộ của mình!


Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà ;););)
 
 

Giới thiệu sách Trading hay
Các Phương Pháp Price Action Kinh Điển

Bộ sách tổng hợp các phương pháp Price Action truyền thống và hiện đại, với các hướng dẫn cụ thể và dễ áp dụng cho nhà giao dịch
Chỉnh sửa lần cuối:

BÌNH LUẬN MỚI NHẤT

  • Mạc An trong Phân tích Forex - Vàng - Hàng hóa 339 Xem / 15 Trả lời
  • Huan2051 trong Phân tích Forex - Vàng - Hàng hóa 335,882 Xem / 1,623 Trả lời
  • DuongHuy trong Phân tích Forex - Vàng - Hàng hóa 210 Xem / 3 Trả lời
  • khapham1010 trong Sách Trading - Tài liệu Trading 69,070 Xem / 264 Trả lời
  • AdBlock Detected

    We get it, advertisements are annoying!

    Sure, ad-blocking software does a great job at blocking ads, but it also blocks useful features of our website. For the best site experience please disable your AdBlocker.

    Back
    Bên trên

    Miễn trừ trách nhiệm

    Tất cả nội dung trên website này đều vì mục đích cung cấp thông tin và không phải lời khuyên đầu tư.

    Tại Việt Nam, giao dịch CFD forex có các rủi ro nhất định, trong đó bao gồm rủi ro về pháp lý. Độc giả nên tìm hiểu kỹ trước khi đưa ra quyết định tham gia.