Chuyện chặn Telegram thất bại của Nga

Cộng đồng mạng hiện đang xôn xao với tin Telegram sẽ bị chặn tại Việt Nam kể từ đầu tháng Sáu này. Đây không phải là lần đầu ứng dụng Telegram bị chặn, thậm chí nó còn từng diễn ra trên chính quê nhà của nhà sáng lập Telegram là Nga. Nhưng Nga đã thất bại trong việc chặn Telegram. Sau đây là tổng hợp thông tin về sự việc

Ngày 13/4/2018, chính phủ Nga chính thức ban hành lệnh cấm ứng dụng nhắn tin mã hóa Telegram sau khi công ty từ chối cung cấp khóa mã hóa cho Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB). Phía FSB cho biết động thái này nhằm phục vụ điều tra các hành vi khủng bố, tuy nhiên Telegram khẳng định yêu cầu đó vi phạm quyền riêng tư của người dùng và nguyên tắc bảo mật của nền tảng.

Ngay sau lệnh cấm, nhà chức trách Nga tiến hành chặn hàng loạt địa chỉ IP mà Telegram sử dụng, trong đó có hơn 19 triệu IP thuộc các dịch vụ đám mây như Amazon Web Services và Google Cloud. Lý do là Telegram sử dụng kỹ thuật “domain fronting” để chuyển hướng lưu lượng, khiến việc ngăn chặn trở nên khó khăn.


Việc phong tỏa quy mô lớn không chỉ ảnh hưởng đến Telegram mà còn gây gián đoạn hàng loạt dịch vụ số tại Nga, bao gồm ngân hàng, hãng hàng không và hệ thống thanh toán. Nhiều người dùng phản ứng bằng cách chuyển sang sử dụng VPN, proxy và giao thức MTProxy để tiếp tục truy cập ứng dụng.

Dù bị cấm, Telegram vẫn hoạt động ổn định tại Nga. Pavel Durov, nhà sáng lập ứng dụng, tuyên bố sẽ tiếp tục bảo vệ quyền riêng tư người dùng và tài trợ cho các máy chủ proxy nhằm duy trì quyền truy cập không giới hạn.

Đến tháng 6/2020, Cơ quan giám sát truyền thông Nga Roskomnadzor tuyên bố dỡ bỏ lệnh cấm Telegram. Cơ quan này cho biết quyết định được đưa ra sau khi Telegram “sẵn sàng hợp tác trong một số giới hạn nhất định”. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng nguyên nhân chính là do các biện pháp kỹ thuật đã thất bại, trong khi người dùng Nga vẫn tiếp tục sử dụng nền tảng này rộng rãi.

Sự kiện Telegram bị cấm rồi được gỡ bỏ tại Nga được xem là một trong những ví dụ điển hình cho cuộc đấu tranh giữa chính phủ và các nền tảng công nghệ về quyền riêng tư và kiểm duyệt. Đến nay, Telegram vẫn giữ vững quan điểm không chia sẻ dữ liệu người dùng, đồng thời tiếp tục phát triển tại nhiều quốc gia, trong đó có Nga.