'Điệu nhảy' kỳ lạ của Fed với lạm phát

Sự mâu thuẫn nghiêm trọng về chính sách đang hình thành trong FED.

Biên bản họp mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) mới nhất cho thấy một mâu thuẫn chính sách - lo ngại về lạm phát gia tăng cùng với sự ủng hộ tuyệt đối cho việc cắt giảm lãi suất chính sách. Với việc dự kiến sẽ giảm thêm 50 điểm cơ bản vào cuối năm nay - và khả năng nới lỏng hơn nữa vào năm 2026 - uy tín của Fed lại một lần nữa bị thử thách.

Biên bản cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) ngày 16-17 tháng 9 khiến người đọc cảm thấy khó hiểu. Bất chấp những lo ngại liên tục về việc lạm phát tăng tốc, tất cả mười hai thành viên bỏ phiếu đều đồng ý hạ lãi suất chính sách - một trong số họ đã hạ tới 50 điểm cơ bản. Một số Thống đốc sau đó đã bày tỏ sự lo ngại về lạm phát nhưng vẫn cam kết tiếp tục nới lỏng chính sách.



Có hai lời giải thích được đưa ra.

Thứ nhất, các nhà hoạch định chính sách của Fed đã hiểu sai gốc rễ tiền tệ của vấn đề — rằng áp lực lạm phát đang khiến họ lo lắng hiện nay bắt nguồn từ chính sách nới lỏng quá mức của họ, vốn đã có từ thời kỳ ứng phó với COVID-19. Lý do còn lại mang tính chính trị hơn: với việc nhiệm kỳ Chủ tịch của Jerome Powell kết thúc vào tháng 5 tới, một số Thống đốc có thể đang tìm cách lấy lòng Tổng thống Trump, hy vọng sẽ định vị mình là người kế nhiệm được ưa chuộng.

Tuyên bố của Thống đốc Christopher Waller — một trong những ứng cử viên tiềm năng cho chức Chủ tịch — là điển hình cho lập trường mơ hồ này. Hôm qua, ông nói rằng ông ủng hộ việc tiếp tục cắt giảm lãi suất nhưng "chúng ta cần phải thận trọng". Ông lo ngại về lạm phát tăng vọt nhưng vẫn muốn cắt giảm lãi suất hơn nữa. Nếu chúng ta giả định rằng các nhà hoạch định chính sách này thực sự hiểu lý thuyết kinh tế của họ — hoặc được các nhà kinh tế của Fed ủng hộ — thì chính trị sẽ là lời giải thích hợp lý hơn cho lập trường của họ.

Rủi ro không chỉ nằm ở mặt lý thuyết. Việc chính trị hóa chính sách tiền tệ có thể làm xói mòn niềm tin của công chúng và uy tín của các tổ chức — hai trụ cột thiết yếu cho sự ổn định kinh tế dài hạn. Chủ tịch Powell đã nhiều lần nhấn mạnh mối lo ngại về việc lạm phát làm xói mòn sức mua của các hộ gia đình có thu nhập trung bình và thấp. Tuy nhiên, bằng cách hạ lãi suất, Fed lại đẩy giá cổ phiếu lên cao và nới rộng khoảng cách giàu nghèo — hoàn toàn trái ngược với mục tiêu mà ông đã tuyên bố.




Powell cũng cam kết tránh những sai lầm chính sách "dừng rồi lại tiếp tục" của những năm 1970 vốn đã gây ra lạm phát. Đáng tiếc là những sai lầm chính sách gần đây lại lặp lại mô hình đó: Fed đã đánh giá thấp sự dai dẳng của lạm phát trong giai đoạn 2020-2021, nới lỏng quá mức, rồi lại thắt chặt quá mức trong hoảng loạn. Kết quả là có thể dự đoán được - lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu và có xu hướng tăng.

Tổng thống Trump đã đe dọa sẽ áp thuế bổ sung 100% lên hàng xuất khẩu của Trung Quốc, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 11 hoặc sớm hơn, để trả đũa việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu khoáng sản đất hiếm. Dự kiến điều này sẽ ảnh hưởng đến giá máy móc và thiết bị điện, cũng như các mặt hàng thiết yếu như đồ nội thất và quần áo. Liệu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) có tiếp tục kỳ vọng sẽ hạ lãi suất chính sách vào ngày 29 tháng 10 không?

Nếu, đúng như dự đoán của thị trường, Fed sẽ cắt giảm lãi suất Quỹ Liên bang thêm 50 điểm cơ bản vào cuối năm, và có khả năng sẽ tiếp tục cắt giảm cho đến năm 2026, thì bối cảnh lạm phát sẽ gia tăng. Môi trường này thường gây áp lực giảm giá lên đồng đô la và áp lực tăng giá lên vàng và lợi suất trái phiếu kho bạc dài hạn — một sự kết hợp đáng lo ngại trước thềm năm bầu cử giữa nhiệm kỳ.

Các nhà đầu tư nên cảnh giác với khả năng động thái xoa dịu ngắn hạn của Fed có thể gieo mầm bất ổn dài hạn. Diễn biến gần đây - đồng đô la suy yếu và giá vàng tăng - cho thấy thị trường đang bắt đầu mất niềm tin vào quyết tâm chống lạm phát của Fed.

Cục Dự trữ Liên bang (Fed) tuyên bố hoạt động dựa trên dữ liệu nhưng vẫn tiếp tục đưa ra những tuyên bố hùng hồn ngay cả khi không có dữ liệu chính thức sau khi chính phủ liên bang đóng cửa. Thay vào đó, bằng chứng ngày càng cho thấy chính trị là động lực chính cho việc ra quyết định. Một khi uy tín bị tổn hại, việc khôi phục nó sẽ đòi hỏi một sự đảo ngược chính sách đau đớn, như chúng ta đã thấy trong cuộc suy thoái nghiêm trọng đầu những năm 1980.

Đó là điều mà không một ngân hàng trung ương nào, đặc biệt là trong chu kỳ bầu cử, muốn đối mặt.