Học đầu tư - Bài 47: Tầm quan trọng của trái phiếu

Bianas · 13/08/2025

---------

Nếu bạn đã theo dõi tin tức gần đây (hoặc chỉ liếc qua ứng dụng tài chính của mình), có lẽ bạn đã nhận thấy một điều thú vị: lãi suất đã tăng khá nhiều. Và điều đó khiến nhiều nhà đầu tư tự hỏi — liệu trái phiếu vẫn hợp lý, hay chúng bỗng trở nên “được ưa chuộng” ngang với… pizza dứa?

Trái phiếu sẽ không biến mất đâu, dù chúng không “nóng” như cổ phiếu hay tiền điện tử. Nhưng trong môi trường lãi suất cao, có cách thông minh để nhìn nhận chúng.

Trước hết, ôn lại kiến thức cơ bản: Trái phiếu là gì?

Hãy hình dung trái phiếu như thế này: Bạn đang cho chính phủ hoặc một công ty vay tiền. Đổi lại, họ hứa sẽ trả lãi định kỳ, cộng với khoản tiền gốc khi đáo hạn. Khá đơn giản, đúng không? Trái phiếu thường ổn định và dễ dự đoán — giống như người bạn đáng tin cậy luôn đến sớm 5 phút.

Còn cái gọi là “duration” (thời hạn hoàn vốn) thì sao?

“Duration” là một thuật ngữ nghe có vẻ chuyên môn, nhưng thực ra nó chỉ đơn giản là mức độ nhạy cảm của khoản đầu tư trái phiếu của bạn với biến động lãi suất. Trái phiếu có kỳ hạn dài hơn (như 10 năm) thường biến động mạnh hơn khi lãi suất thay đổi. Trái phiếu ngắn hạn (như 2 năm) thì gần như không bị ảnh hưởng nhiều.

Ví dụ nhanh mà bạn khó tìm thấy ở nơi khác:

Giả sử bạn mua vé xem một buổi hòa nhạc diễn ra vào năm sau. Nếu ban nhạc bỗng thông báo sẽ tổ chức một buổi hòa nhạc hay hơn, rẻ hơn vào tháng tới, vé của bạn sẽ kém hấp dẫn hơn (giá trị “giảm” vì có lựa chọn tốt hơn và sớm hơn). Tương tự, khi lãi suất tăng, các trái phiếu mới sẽ có lãi suất cao hơn và được phát hành sớm hơn, khiến trái phiếu cũ có lãi suất thấp kém hấp dẫn hơn.

traderviet.tv

Tăng độ chính xác khi giao dịch với biểu đồ nến Heiken Ashi có cửa sổ riêng

Vì sao giá trái phiếu giảm khi lãi suất tăng?

Giả sử bạn mua một trái phiếu trả lãi 3%. Bỗng nhiên, thị trường xuất hiện trái phiếu mới trả 4%. Rõ ràng mọi người sẽ muốn trái phiếu 4% — giống như phát hiện ra hàng xóm chỉ trả một nửa giá cho cùng dịch vụ Wi-Fi (đau thật!). Trái phiếu 3% của bạn trở nên kém “hot” hơn, nghĩa là nếu bạn muốn bán trước khi đáo hạn, bạn sẽ phải chấp nhận bán với giá thấp hơn.

Vậy tại sao trái phiếu vẫn quan trọng — ngay cả khi lãi suất tăng?

Trái phiếu mang lại sự ổn định cho danh mục đầu tư

Hãy coi chúng như bộ giảm xóc. Cổ phiếu thì thú vị nhưng có thể biến động như chú cún con quá khích đang đuổi bóng. Trái phiếu lại bình tĩnh hơn, giúp cân bằng những đợt lên xuống. Dù giá trái phiếu có giảm nhẹ tạm thời, thường vẫn nhỏ hơn rất nhiều so với biến động của cổ phiếu.

Trái phiếu giờ có lợi suất tốt hơn

Lãi suất cao thực ra là tin tốt nếu bạn mua trái phiếu mới bây giờ, vì bạn sẽ được “khóa” mức lợi suất cao hơn. Một, hai năm trước, nhận được 2% đã thấy may mắn. Giờ, bạn có thể nhận 4% hoặc hơn. Khá hấp dẫn cho một kênh đầu tư an toàn.

Trái phiếu giúp bạn ngủ ngon hơn
Sẽ thật yên tâm khi biết không phải tất cả khoản đầu tư của bạn đều phụ thuộc vào xu hướng TikTok mới nhất hoặc một dòng tweet của Elon Musk. Trái phiếu mang lại phần ổn định, dễ dự đoán trong danh mục. Khi cổ phiếu lao dốc, trái phiếu thường trụ vững hơn nhiều.

traderviet.tv

Hướng dẫn sử dụng hiệu quả nhật ký giao dịch trực tuyến - Chỉ mất 10 phút mỗi ngày!

Cách thông minh để thêm trái phiếu vào lúc này

Không cần lao vào ngay lập tức. Thay vào đó, hãy thêm dần trái phiếu theo thời gian — nhất là khi lợi suất đang cao. Chiến lược này gọi là “bình quân giá” (dollar-cost averaging), tức là không bỏ tất cả trứng vào một giỏ cùng lúc.

Ví dụ:
Bạn có 10.000 USD để đầu tư. Thay vì mua toàn bộ trái phiếu ngay hôm nay, bạn mua 2.000 USD mỗi tháng trong 5 tháng. Cách này giúp phân tán rủi ro nếu lãi suất tiếp tục tăng, và bạn sẽ không cảm thấy mình “mua nhầm thời điểm”.

Trái phiếu không hào nhoáng — nhưng đó là điểm mạnh của chúng

Trong thế giới tài chính ám ảnh với lợi nhuận nhanh và cổ phiếu “meme”, trái phiếu có thể không thắng trong các cuộc thi độ hot, nhưng chúng vẫn cực kỳ quan trọng. Trái phiếu chất lượng cao, dù lãi suất tăng, vẫn mang lại sự cân bằng, ổn định và yên tâm cho danh mục đầu tư.

Hãy coi trái phiếu như ca sĩ hát bè trong ban nhạc đầu tư của bạn — họ sẽ không giành spotlight, nhưng bài nhạc sẽ không thể hoàn chỉnh nếu thiếu họ.

Nguồn: InvestingLive

traderviet.tv

Thống kê diễn đàn

Sách Trading Mua Bao Nhiêu - Tặng Bấy Nhiêu, Không Giới Hạn!

Học đầu tư - Bài 47: Tầm quan trọng của trái phiếu