Học đầu tư - Bài 53: Hiện tượng 'sốc giá'

Bianas · 18/09/2025

---------

Nếu bạn là một nhà đầu tư mới, không giao dịch cổ phiếu công nghệ Trung Quốc, quỹ ETF toàn cầu, hay thị trường mới nổi, bạn có thể nghĩ rằng chính sách thương mại và thuế quan chẳng liên quan gì đến mình.

Nhưng sự thật là: Thuế quan có cách len lỏi khắp nơi—trong giỏ hàng mua sắm của bạn, trong khoản vay mua xe tiếp theo, và vâng, cả trong danh mục cổ phiếu của bạn nữa.

Gần đây, có rất nhiều bàn tán về các loại thuế quan mới áp lên hàng hóa Trung Quốc, và ngay cả cựu Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cũng đã lên tiếng cảnh báo. Bà cho rằng việc thuế quan tăng có thể khiến hộ gia đình Mỹ tốn thêm tới 4.000 USD mỗi năm, gây “sốc giá” ở thị trường ô tô, và làm gia tăng sự bất ổn trong đầu tư kinh doanh.

Vì vậy, dù bạn có nhận ra hay không, những gì đang diễn ra trên bàn đàm phán thương mại có thể đã tác động đến ví tiền—và cả khoản đầu tư—của bạn.

Hãy cùng phân tích: thuế quan là gì, “sốc giá” nghĩa là gì, và vì sao nó có thể quan trọng hơn bạn tưởng.

Trước hết, thuế quan là gì?

Thuế quan đơn giản chỉ là một loại thuế đánh vào hàng nhập khẩu. Mục đích là làm cho sản phẩm nước ngoài đắt hơn, để người tiêu dùng và doanh nghiệp mua hàng nội địa thay thế.

Nghe thì đơn giản, nhưng trong một nền kinh tế toàn cầu hóa, thuế quan không phải lúc nào cũng vận hành đúng như bạn mong đợi.

Khi doanh nghiệp bị áp thuế, họ thường chuyển chi phí đó sang người tiêu dùng. Và khi chi phí tăng, nó có thể dẫn đến tiêu dùng chậm lại, lợi nhuận doanh nghiệp giảm, và lạm phát tăng—tất cả đều chẳng phải tin tốt cho danh mục đầu tư của bạn.

“Sốc giá” là gì, và vì sao nó là tín hiệu cảnh báo?

“Sốc giá” là khoảnh khắc khi bạn nhìn thấy giá một món đồ—như một chiếc xe mới, laptop, hay smartphone—và bạn há hốc mồm vì nó đắt hơn rất nhiều so với kỳ vọng.

Trong kinh tế học, “sốc giá” thường xảy ra khi chi phí đầu vào tăng đột ngột, chẳng hạn như khi thuế quan làm giá nguyên liệu hoặc hàng hóa thành phẩm tăng. Doanh nghiệp không chịu mất khoản chi phí đó— họ tăng giá bán. Và điều này có thể dẫn đến:

Người tiêu dùng hoãn mua sắm
Doanh số của công ty giảm
Lợi nhuận của các công ty niêm yết suy yếu
Áp lực lạm phát lớn hơn đối với nền kinh tế

Tóm lại: “Sốc giá” gây áp lực lên cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp, và áp lực đó có thể lan rộng khắp thị trường chứng khoán.

traderviet.com

Price Action chuyên sâu - Xác định xu hướng trong ngày để Day Trade - Phần 3, Kỳ 6

Ví dụ thực tế: Ngành ô tô

Janet Yellen gần đây đã chỉ ra tình trạng “sốc giá” ở các showroom ô tô do thuế quan. Nếu linh kiện ô tô hoặc xe nhập khẩu đột ngột tăng giá vì thuế quan, thì giá xe cũng leo thang.

Người tiêu dùng có thể trì hoãn việc mua. Đại lý ô tô bán chậm lại. Các công ty niêm yết như Ford hoặc GM báo cáo doanh số yếu hơn. Và đoán xem? Giá cổ phiếu của họ sẽ bị ảnh hưởng.

Đây chính là cách một quyết định chính sách tưởng chừng chỉ giữa các quốc gia lại trực tiếp tác động đến khoản đầu tư của bạn—ngay cả khi bạn chưa từng giao dịch cổ phiếu quốc tế.

Điều mà nhà đầu tư mới thường bỏ qua về thuế quan

Thuế quan mang tính lạm phát.

Chi phí nhập khẩu cao hơn dẫn đến giá bán lẻ cao hơn. Điều này có thể khiến các ngân hàng trung ương (như Fed) duy trì lãi suất cao lâu hơn, gây áp lực cho cổ phiếu và trái phiếu.

Thuế quan làm gián đoạn chuỗi cung ứng.

Nhiều công ty Mỹ phụ thuộc vào nhà cung cấp toàn cầu. Khi chuỗi cung ứng bị gián đoạn hoặc trở nên đắt đỏ hơn, lợi nhuận và giá cổ phiếu sẽ bị ảnh hưởng.

Thuế quan làm giảm niềm tin doanh nghiệp.

Khi doanh nghiệp không chắc chi phí trong 3, 6, hay 12 tháng tới sẽ ra sao, họ trì hoãn đầu tư. Điều đó có thể dẫn đến tăng trưởng chậm, cắt giảm việc làm, hoặc hụt lợi nhuận.

Thuế quan có thể châm ngòi cho trả đũa toàn cầu.

Khi một quốc gia áp thuế, quốc gia kia thường đáp trả. Chuỗi leo thang này có thể làm tổn hại quan hệ thương mại và tâm lý nhà đầu tư.

traderviet.com

Đạo trading - Phần 8: 5 bước để trở thành trader

Vậy, bạn nên làm gì với tư cách nhà đầu tư?

Bạn không cần trở thành chuyên gia chính sách thương mại, nhưng nên hiểu cách các quyết định vĩ mô lan tỏa ra thị trường.

Hãy suy nghĩ theo hướng này:

Theo dõi xu hướng lạm phát — Thuế quan có thể đẩy giá lên cao. Nếu lạm phát lại tăng, Fed có thể duy trì quan điểm “diều hâu”, gây sức ép lên thị trường.
Chú ý đến các công ty phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu — Ví dụ: công nghệ, ô tô, bán lẻ, và sản xuất.
Hiểu rằng biến động là bình thường — Dao động do tin tức là một phần của đầu tư. Hãy tận dụng để đánh giá lại vị thế, thay vì phản ứng cảm tính.
Tập trung vào doanh nghiệp chất lượng — Các công ty có khả năng định giá mạnh (có thể tăng giá mà không mất khách hàng) thường ứng phó tốt hơn với thuế quan.
Thuế quan không chỉ là chính trị—mà còn là vấn đề cá nhân

Dù bạn đang mua xe, sắm đồ điện tử, hay đầu tư cổ phiếu, thuế quan ảnh hưởng nhiều hơn cả những dòng tít trên báo. Chúng tác động đến số tiền bạn phải trả, cách doanh nghiệp vận hành, và sự vận động của thị trường.

Tin tốt là: Bạn không cần biết mọi thứ—chỉ cần biết đủ để kết nối các mảnh ghép.

Vậy nên, lần tới khi nghe tin về một cuộc chiến thương mại hay quyết định áp thuế mới, đừng bỏ qua. Hãy chú ý—và bạn có thể tìm thấy cơ hội mà người khác bỏ lỡ.

Tham khảo: InvestingLive

traderviet.com

Thống kê diễn đàn

Thành viên trực tuyến

Sách Trading Mua Bao Nhiêu - Tặng Bấy Nhiêu, Không Giới Hạn!

Học đầu tư - Bài 53: Hiện tượng 'sốc giá'