Hợp đồng futures: Công cụ quản trị rủi ro ngày càng quan trọng với doanh nghiệp Việt

Futures là gì và vì sao doanh nghiệp cần quan tâm?​

Hợp đồng futures (hợp đồng tương lai) là thỏa thuận mua hoặc bán một tài sản ở mức giá xác định trước, với thời điểm thực hiện trong tương lai. Công cụ này giúp doanh nghiệp khóa giá ngay từ hiện tại, qua đó giảm tác động của biến động thị trường lên chi phí và doanh thu. Khác với đầu cơ, mục tiêu của futures trong doanh nghiệp là ổn định hoạt động kinh doanh, không phải tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn.

Futures được doanh nghiệp sử dụng như thế nào?​

Trong thực tế, doanh nghiệp sử dụng futures chủ yếu để phòng ngừa rủi ro giá. Khi giá nguyên liệu đầu vào có nguy cơ tăng mạnh, doanh nghiệp có thể mua futures để cố định chi phí. Ngược lại, với các doanh nghiệp bán hàng trong tương lai, futures bán giúp khóa giá đầu ra, hạn chế rủi ro khi thị trường đi xuống. Nhờ đó, biên lợi nhuận và dòng tiền trở nên dễ dự báo hơn.

Ví dụ thực tế tại Việt Nam​

Tại Việt Nam, ngành hàng không là lĩnh vực sớm tiếp cận các công cụ phái sinh. Vietnam Airlines từng triển khai các chương trình phòng ngừa rủi ro giá nhiên liệu, trong bối cảnh chi phí nhiên liệu chiếm tới 30–40% tổng chi phí khai thác. Việc hedging giúp hãng hạn chế tác động tiêu cực khi giá dầu tăng mạnh, dù không nhằm mục tiêu tạo thêm lợi nhuận.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp thép và công nghiệp nặng cũng chịu ảnh hưởng lớn từ biến động giá quặng sắt và than cốc. Trên thế giới, việc sử dụng futures để khóa giá nguyên liệu đã trở nên phổ biến. Ở Việt Nam, xu hướng này đang dần được quan tâm nhiều hơn khi biên lợi nhuận ngành ngày càng nhạy cảm với biến động chi phí đầu vào.

Futures khác gì với đầu cơ?​

Sự khác biệt nằm ở mục tiêu sử dụng. Đầu cơ tìm kiếm lợi nhuận từ biến động giá và chấp nhận rủi ro cao, trong khi hedging bằng futures gắn trực tiếp với hoạt động sản xuất – kinh doanh. Doanh nghiệp dùng futures hiệu quả thường không tạo ra lợi nhuận đột biến, nhưng đổi lại là sự ổn định và khả năng dự báo tốt hơn trong dài hạn.