Kỹ năng quan trọng nhất trong Tâm lý Giao dịch - Có thể bạn chưa biết!

Xin chào cả nhà!

Tiến sĩ Brett Steenbarger là một trong những chuyên gia hàng đầu về tâm lý giao dịch và huấn luyện các trader chuyên nghiệp.

Với nhiều năm kinh nghiệm làm việc với các tổ chức tài chính lớn và các trader cá nhân, ông đã đưa ra những chiến lược và kỹ thuật không chỉ giúp trader cải thiện khả năng phân tích thị trường mà còn kiểm soát tâm lý và hành vi của chính mình.



Steenbarger cũng là tác giả của nhiều cuốn sách nổi tiếng về tâm lý giao dịch như "The Psychology of Trading" và "Trading Psychology 2.0". Qua những nghiên cứu và trải nghiệm của mình, ông đã đưa ra những chia sẻ quý báu giúp trader có thể đạt được thành công bền vững trong thị trường.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào một trong những bài học quan trọng mà Tiến sĩ Brett Steenbarger đã chia sẻ về kỹ năng tâm lý quan trọng nhất mà một trader cần rèn luyện nhé!

Tự nhận thức: Chìa khóa để kiểm soát tâm lý giao dịch

Brett Steenbarger nhấn mạnh rằng để tự huấn luyện bản thân đi đến thành công trong trading, việc nhận thức được điểm mạnh và điểm yếu của bản thân là yếu tố tiên quyết.



Mỗi người đều mang theo những xung đột chưa được giải quyết và những nhu cầu chưa được đáp ứng vào giao dịch, điều này tạo nên những tác nhân tiêu cực (hay còn gọi là "negative triggers") có thể ảnh hưởng đến quá trình giao dịch. Những tác nhân này không chỉ gây rối loạn về tâm lý mà còn làm suy giảm khả năng ra quyết định, khiến trader dễ mắc sai lầm, dẫn đến thua lỗ.

Không chỉ vậy, ông còn nhắc đến một loại tác nhân ít được chú ý hơn: những tác nhân tích cực ("positive triggers"). Đây là những tín hiệu kích hoạt điểm mạnh của trader, giúp họ có thể phát huy tối đa khả năng của mình. Nếu không nhận biết được những tác nhân tích cực này, chúng ta sẽ khó có thể thiết lập các quy trình giao dịch hiệu quả, bỏ lỡ các cơ hội lớn.

Một trong những tác nhân tích cực phổ biến mà Tiến sĩ Brett Steenbarger đề cập là cảm giác khi đang "thả trôi" (flow) trong giao dịch, trạng thái mà trader hoàn toàn đắm chìm và tập trung cao độ vào thị trường. Đây là khi trực giác và khả năng nhận diện mô hình hoạt động mạnh mẽ nhất, cho phép họ nhìn thấy những cơ hội đang dần xuất hiện trong thời gian thực.

Ngược lại, tác nhân tiêu cực phổ biến nhất là cảm giác thất vọng. Khi một trader gặp phải thua lỗ và trở nên tức giận, cơ chế phản ứng "chiến hoặc chạy" (fight or flight) bắt đầu xuất hiện. Trong tình trạng này, họ thường có xu hướng phản ứng một cách bộc phát, thiếu kiểm soát, và điều này làm giảm khả năng nhận diện cơ hội thực sự.

Kỹ năng quan trọng nhất trong Tâm lý Giao dịch: Tự nhận thức

Steenbarger cho rằng, kỹ năng quan trọng nhất trong tâm lý giao dịch chính là khả năng tự nhận thức.

Nếu trader không có sự nhận thức bản thân đầy đủ, họ sẽ hành động theo quán tính, giống như một chiếc máy móc. Điều này không chỉ khiến họ bỏ lỡ những cơ hội để phát huy điểm mạnh của mình mà còn dễ dàng bị ảnh hưởng bởi những cảm xúc tiêu cực, dẫn đến những quyết định sai lầm và thiệt hại về tài chính.

Steenbarger đề xuất một kỹ thuật đơn giản nhưng hiệu quả để nâng cao nhận thức bản thân: xuyên suốt ngày giao dịch, hãy nghỉ ngơi định kỳ và tự đánh giá mức độ tập trung cũng như mức độ thất vọng của mình.

Điều này giúp trader không chỉ nhận diện được trạng thái tâm lý hiện tại mà còn phát triển kỹ năng tự nhận thức theo thời gian. Khi trader càng có khả năng nhận diện trạng thái của mình trong thời gian thực, họ càng có khả năng điều chỉnh hành động giao dịch sao cho phù hợp.

Ông nhấn mạnh rằng, nếu một trader biết "cờ đang đến tay mình" — tức là đang ở trong trạng thái tập trung cao độ và nhận diện cơ hội tốt — thì đây là thời điểm để thực hiện một giao dịch (phất cờ) thật mạnh mẽ.

Ngược lại, nếu trader nhận thấy mình đang mất tập trung, kích động hoặc không nhận diện rõ thị trường, thì tốt nhất là lùi lại, tập trung vào việc cải thiện trạng thái tinh thần, từ đó bảo toàn được vốn giao dịch.

Tác nhân tích cực và tiêu cực trong trading

Tiến sĩ Steenbarger giải thích rằng sự thành công trong trading không chỉ phụ thuộc vào khả năng nhận biết thị trường, mà còn dựa vào việc nhận thức rõ các tác nhân tích cực và tiêu cực của bản thân.

Ví dụ, cảm giác "thả trôi" khi đang giao dịch là một tín hiệu tích cực, giúp trader tăng cường khả năng ra quyết định nhờ vào trực giác và kinh nghiệm. Khi ở trong trạng thái này, họ có thể dễ dàng nhìn thấy các mô hình và cơ hội mà có thể những người khác không nhận ra.

Tuy nhiên, khi một trader trải qua cảm giác thất vọng do thua lỗ, phản ứng tự nhiên là trở nên tức giận hoặc căng thẳng, dẫn đến những quyết định bốc đồng và giao dịch theo cảm xúc. Đây là một trong những lỗi phổ biến mà nhiều trader mắc phải. Tiến sĩ Steenbarger khuyên rằng thay vì để cảm xúc chi phối, trader cần nhận diện những dấu hiệu này sớm và tìm cách điều chỉnh lại trạng thái tâm lý của mình.

Một chiến thuật hiệu quả mà ông đề xuất là việc nghỉ ngơi định kỳ trong suốt ngày giao dịch để tự đánh giá trạng thái tinh thần của mình. Bằng cách này, trader có thể ngăn chặn những tác nhân tiêu cực trước khi chúng gây hại đến tài khoản của mình.

Câu thần chú của SMB Capital: "One Good Trade"

Một trong những câu thần chú nổi tiếng tại SMB Capital, nơi Tiến sĩ Steenbarger từng làm việc, là "One Good Trade" (một giao dịch tốt).


Câu thần chú này xuất phát từ cuốn sách cùng tên của Mike Bellafiore, đồng sáng lập SMB Capital, nhắc nhở trader chỉ cần tập trung vào giao dịch tiếp theo và điều gì sẽ khiến nó trở thành một giao dịch tốt.

Đây là một phương pháp giúp trader kiểm soát cảm xúc sau khi thua lỗ, hoặc giúp họ xây dựng trên một khoản lợi nhuận có sẵn, bằng cách tập trung vào những quyết định tiếp theo, thay vì bị ám ảnh bởi những gì đã xảy ra trước đó.

Tiến sĩ Steenbarger nhấn mạnh rằng bài tập này không chỉ là việc xây dựng kỹ năng ra quyết định mà còn là quá trình phát triển nhận thức bản thân. Nếu trader không biết điều gì tạo nên một giao dịch tốt, và không nhận thức được những gì cần tránh để ngăn một giao dịch trở nên tồi tệ, họ sẽ khó có thể phục hồi sau những thua lỗ và xây dựng lợi nhuận ổn định.

Kết luận: Nhận thức bản thân và nhận thức thị trường

Tóm lại, Tiến sĩ Brett Steenbarger cho rằng sự thành công trong trading không chỉ nằm ở khả năng đọc hiểu thị trường, mà còn ở việc nhận thức sâu sắc về bản thân mình.

Những trader giỏi thường nắm vững kiến thức về thị trường, nhưng những trader xuất sắc còn biết rõ về chính mình — họ biết điều gì khiến họ thành công và điều gì có thể khiến họ thất bại.

Nhận thức thị trường + Nhận thức bản thân = Lợi nhuận nhất quán​

Nhấn để mở rộng...

Vì vậy, để đạt được lợi nhuận ổn định và bền vững, trader cần kết hợp cả nhận thức thị trường và nhận thức bản thân. Đây chính là công thức để trở thành một trader không chỉ giỏi mà còn xuất sắc, theo như triết lý của Tiến sĩ Brett Steenbarger.


Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà