Liệu lạm phát Mỹ đã đạt đến “điểm uốn”? Yếu tố nào có thể khiến nó bùng phát trở lại?

Liệu những năm 2020 có giống những năm 1970 với lạm phát không ổn định và giá cả tăng vọt? Hay chúng ta sẽ quay trở lại những năm 2010 với tỷ lệ lạm phát ổn định ở mức thấp khoảng 2%?

Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng nghe những ý kiến từ nhà phân tích Erik Norland của CMEGroup.

Những người lo lắng về khả năng lạm phát sẽ được duy trì ở mức cao hơn trong thời gian dài cho rằng tỷ lệ lạm phát thấp và ổn định trong một phần tư thế kỷ là hậu quả của sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh, toàn cầu hóa và các hệ thống cung ứng kịp thời.


Nhưng giờ đây, nhiều yếu tố trong số đó đã đảo ngược. Chi tiêu quân sự đang gia tăng trên toàn thế giới khi căng thẳng toàn cầu gia tăng. Xu hướng “Nearshoring*” và “friendshoring**” đang chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc và đến những nơi như Việt Nam và Mexico nhưng với chi phí ngày càng tăng. Điều này có thể dẫn đến việc giao hàng hoá không được kịp thời, và tạo ra rủi ro xuất hiện những gián đoạn mạnh trong chuỗi cung ứng.

Những yếu tố này, kết hợp với lực lượng lao động bị thu hẹp ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và phần lớn châu Âu, có thể gây áp lực lên tiền lương và lạm phát.




(*) Nearshoring (Sản xuất tại quốc gia lân cận) và Reshoring (Đưa sản xuất về gần) là quá trình đưa việc sản xuất các mặt hàng của doanh nghiệp từ nước ngoài về (hoặc về gần) quốc gia sở tại, nhằm tối ưu thời gian vận chuyển và chi phí.

(**) Friendshoring là một thuật ngữ mới xuất hiện gần đây. Nó được hiểu là các doanh nghiệp đa quốc gia định tuyến lại chuỗi cung ứng đến các quốc gia được coi là an toàn về mặt chính trị và kinh tế hoặc có rủi ro thấp, để tránh sự gián đoạn trong hoạt động kinh doanh.

Nhưng có một lập luận phản bác cho những lý luận trên, đó là việc công nghệ tiếp tục phát triển một cách nhanh chóng và AI có thể tạo ra mối đe dọa đối với nhiều ngành dịch vụ của tầng lớp trung lưu, ngoài ra, lạm phát đã bắt đầu giảm ở nhiều nước, dẫn đầu là Mỹ.




Tại Hoa Kỳ, lạm phát cơ bản đã giảm từ 6,6% so với cùng kỳ năm trước xuống chỉ còn 4,1% theo dữ liệu mới nhất và phần lớn mức tăng còn lại đến từ một thành phần: tiền thuê nơi cứ trú. Nếu loại trừ thành phần lạm phát tiền thuê nơi cư trú, lạm phát chung ở Mỹ chỉ ở mức 2,1% so với cùng kỳ năm trước, tức đã sát với mục tiêu lạm phát trung bình của FED.

Ngoài ra, sau đợt thắt chặt tiền tệ lịch sử của các NHTW lớn trên toàn cầu, các nền kinh tế đã có mức độ tăng trưởng chậm lại đáng kể, và điều này tất nhiên có tác động làm giảm áp lực lạm phát.

Nhìn chung, FED đang có vẻ khá thành công trong việc chế ngự cơn lạm phát lớn nhất trong nhiều thập kỷ. Và nếu mức lãi suất cao hiện tại tiếp tục được duy trì, lạm phát khả năng cao sẽ được dập tắt. Mặc dù vậy, vẫn có những rủi ro cần xem xét, cụ thể đó là căng thẳng địa chính trị - với hai cuộc chiến tranh đang diễn ra gồm: Nga vs Ukraine và Israel vs Hamas, nếu căng thẳng lan rộng và kích hoạt xung đột trên quy mô rộng hơn, đó chắc chắn sẽ là chất xúc tác để giá dầu tăng vọt, từ đó có thể khiến lạm phát quay trở lại.