Liệu mối tương quan giữa vàng và USD có đang thay đổi?

Mối quan hệ giữa vàng và đô la Mỹ trong lịch sử là nghịch đảo - khi đồng đô la mạnh lên, vàng thường yếu đi và ngược lại.

Mối quan hệ này dựa trên một số nguyên tắc cơ bản của thị trường. Vì vàng được định giá bằng đô la trên toàn cầu, nên đồng đô la mạnh hơn có nghĩa là cần ít đô la hơn để mua cùng một lượng vàng. Ngoài ra, vàng trở nên kém hấp dẫn hơn như một tài sản không sinh lời khi đồng đô la mạnh lên và lãi suất của Hoa Kỳ tăng, khiến các tài sản được định giá bằng đô la hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận thông qua lợi suất.

Tuy nhiên, vào năm 2023 và 2024, chúng ta đã chứng kiến một hiện tượng bất thường: cả vàng và đô la đều thể hiện sức mạnh đáng kể cùng một lúc. Giá vàng tăng vọt qua 2.000 đô la một ounce và lập mức cao kỷ lục mới, trong khi Chỉ số đô la Mỹ ( DXY) cũng cho thấy khả năng phục hồi đáng kể.

Tại sao vàng và đô la tăng cùng nhau? ​

Một số yếu tố góp phần vào hành vi thị trường phi truyền thống này.

Đầu tiên, căng thẳng địa chính trị, bao gồm xung đột Nga-Ukraine và bất ổn ở Trung Đông, đã thúc đẩy nhu cầu trú ẩn an toàn cho cả vàng và đô la. Trong thời kỳ bất ổn toàn cầu, các nhà đầu tư thường đổ xô đến những nơi trú ẩn an toàn truyền thống này bất kể mối tương quan điển hình của chúng.

Thứ hai, hoạt động mua vàng của ngân hàng trung ương đã đạt mức kỷ lục. Trung Quốc, Nga và một số nền kinh tế thị trường mới nổi đã tăng đáng kể dự trữ vàng của họ để đa dạng hóa khỏi các tài sản được định giá bằng đô la, cung cấp sự hỗ trợ ổn định cho giá vàng bất chấp sức mạnh của đồng đô la.

Thứ ba, bất chấp chu kỳ thắt chặt mạnh mẽ của Cục Dự trữ Liên bang, những lo ngại dai dẳng về lạm phát vẫn khiến vàng trở nên hấp dẫn như một biện pháp phòng ngừa lạm phát truyền thống. Trong khi lãi suất cao hơn thường gây áp lực lên vàng, tâm lý thị trường cho thấy lạm phát có thể vẫn ổn định, duy trì sức hấp dẫn của vàng.

Lý thuyết phòng ngừa lạm phát​

Vàng hoạt động hiệu quả như một hàng rào chống lạm phát, đặc biệt là khi Fed không tích cực chống lạm phát thông qua việc tăng lãi suất. Sự khác biệt này giải thích tại sao mối quan hệ bất thường này vẫn tiếp tục cho đến đầu năm 2025.

Vàng trở nên đặc biệt hấp dẫn khi những người tham gia thị trường dự đoán lạm phát tăng nhưng kỳ vọng Fed sẽ vẫn duy trì chính sách nới lỏng hoặc thậm chí thực hiện cắt giảm lãi suất. Trong kịch bản này, lãi suất thực (lãi suất danh nghĩa trừ lạm phát) có xu hướng giảm, làm giảm chi phí cơ hội khi nắm giữ các tài sản không sinh lời như vàng.

Giả sử thị trường dự đoán lạm phát sẽ tiếp diễn trong khi Fed chuyển hướng sang nới lỏng tiền tệ. Trong trường hợp đó, chúng ta có thể quan sát thấy kết quả có vẻ mâu thuẫn của việc tăng lợi suất dài hạn (phản ánh kỳ vọng lạm phát), thúc đẩy sức mạnh của đồng đô la. Đồng thời, vàng tăng giá khi các nhà đầu tư tìm kiếm sự bảo vệ trước nguy cơ mất giá tiền tệ do lạm phát. Động thái này mô tả hoàn hảo các điều kiện thị trường vào cuối năm 2023 và đầu năm 2024, khi Fed báo hiệu ý định cắt giảm lãi suất trong khi lạm phát vẫn ở mức trên mục tiêu 2%.

Sự bất ổn đang diễn ra ​

Vai trò của vàng như một hàng rào chống lại sự bất ổn kinh tế và rủi ro địa chính trị vẫn nổi bật. Căng thẳng thương mại gần đây - đặc biệt là giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc - đã thúc đẩy nhu cầu về tài sản trú ẩn an toàn tăng cao. Đáng chú ý, giá vàng đã tăng vọt lên 3.149,40 đô la một ounce vào ngày 10 tháng 4 năm 2025, sau một đợt tăng giá mạnh vào đầu tuần. Giá vàng sau đó tiếp tục lập mức cao kỷ lục vào ngày 22 tháng 4. Điều này củng cố nhận thức trong số các nhà đầu tư tổ chức rằng vàng không chỉ là một tài sản đối trọng với đồng đô la mà còn là một công cụ quan trọng để đa dạng hóa rủi ro trong thời kỳ bất ổn gia tăng.

Vào tháng 4, khối lượng giao dịch quyền chọn vàng đạt mức cao kỷ lục, với khối lượng trung bình hàng ngày (ADV) vượt quá 160 nghìn hợp đồng. Sự gia tăng này được thúc đẩy bởi nhu cầu mạnh mẽ đối với cả quyền chọn Vàng (OG) hàng tháng và hợp đồng hàng tuần, trong đó riêng hợp đồng hàng tuần hiếm hơn 35 nghìn hợp đồng, khiến đây trở thành tháng mạnh nhất trong lịch sử.

Mối quan hệ có đang bình thường hóa không?​

Mối quan hệ nghịch đảo truyền thống giữa vàng và đô la Mỹ dường như tái khẳng định trong một số điều kiện thị trường nhất định. Khi Cục Dự trữ Liên bang chuyển từ chu kỳ thắt chặt sang nới lỏng tiềm năng, cơ chế thúc đẩy cả hai tài sản có thể sắp xếp lại theo truyền thống hơn.



Tuy nhiên, sự gia tăng bất ổn toàn cầu, bao gồm các tranh chấp thương mại đang diễn ra và xung đột địa chính trị, có thể thúc đẩy nhu cầu đồng thời đối với cả vàng và đô la khi cả hai đều được coi là tài sản trú ẩn an toàn, có khả năng phá vỡ mối tương quan nghịch đảo lịch sử giữa hai loại tài sản này. Các ngân hàng trung ương tiếp tục đa dạng hóa khỏi dự trữ đô la, mua vào lượng vàng kỷ lục, phản ánh sự thay đổi về mặt cấu trúc hỗ trợ giá vàng bất kể biến động của đô la.

Các nhà phân tích thị trường ngày càng nhấn mạnh rằng giá vàng hiện nay chịu ảnh hưởng nhiều hơn bởi lãi suất thực, lo ngại về lạm phát và rủi ro hệ thống thay vì chỉ phụ thuộc vào sức mạnh của đồng đô la. Động lực này đòi hỏi các nhà đầu tư phải áp dụng cách tiếp cận tinh tế, tập trung vào xu hướng lãi suất thực, chính sách của ngân hàng trung ương và diễn biến địa chính trị khi đánh giá tiềm năng của vàng.

Nhìn chung, trong khi một số dấu hiệu cho thấy mối quan hệ vàng-đô la đã bình thường hóa một phần, những thay đổi về cấu trúc và bất ổn toàn cầu cho thấy mối tương quan này có thể vẫn thay đổi, đòi hỏi các nhà đầu tư phải điều chỉnh chiến lược của mình cho phù hợp.