[Quan điểm] Rủi ro sai lầm chính sách ngày càng lớn khi FED chuẩn bị thay ghế Chủ tịch

Bài viết hôm nay tập trung vào hai diễn biến có liên quan nhưng đáng được xem xét kỹ lưỡng hơn.

Thứ nhất, bộ báo cáo chính thức ban đầu về việc làm và lạm phát được công bố tuần trước có nhiều sai sót và không nên được diễn giải quá mức. Thứ hai, ngày càng nhiều cá nhân tự định vị mình là ứng cử viên tiềm năng cho chức Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang đã đưa ra các tuyên bố công khai cho thấy sự sẵn sàng hạ lãi suất chính sách một cách mạnh mẽ—thay vì chờ đợi thông tin kinh tế rõ ràng và đáng tin cậy hơn.

Lập trường này hoàn toàn phù hợp với những tuyên bố lặp đi lặp lại của Tổng thống Trump rằng ứng cử viên mà ông ưu tiên sẽ là người sẵn sàng giảm đáng kể lãi suất quỹ liên bang từ mức hiện tại là 3,5%–3,75% bất kể điều kiện kinh tế hiện hành như thế nào.

Về tình hình lao động, các số liệu chính thức đưa ra một bức tranh gây hiểu nhầm. Theo báo cáo, nền kinh tế Mỹ đã mất 105.000 việc làm trong tháng 10 và tăng thêm 64.000 việc làm trong tháng 11. Đặc biệt, sự sụt giảm trong tháng 10 bị bóp méo nghiêm trọng do sự ra đi của 162.000 công chức liên bang chấp nhận khoản trợ cấp thôi việc như một phần nỗ lực của chính quyền nhằm thu hẹp lực lượng lao động liên bang. Do đó, báo cáo việc làm tháng 10 bị ảnh hưởng hai lần: thứ nhất là do việc công bố bị trì hoãn vì chính phủ liên bang đóng cửa, và thứ hai là do tác động quá lớn của việc cắt giảm việc làm liên bang được phản ánh trong dữ liệu.



Tỷ lệ thất nghiệp tăng từ 4,4% trong tháng 9 lên 4,6% trong tháng 11. Không có số liệu tỷ lệ thất nghiệp nào được công bố cho tháng 10 do việc đóng cửa chính phủ. Điều quan trọng là, sự gia tăng này trùng hợp với sự gia tăng tỷ lệ tham gia lực lượng lao động—từ 62,4% trong tháng 9 lên 62,5% trong tháng 11, trong khi số liệu tháng 10 lại không có. Khi một phần lớn dân số trong độ tuổi lao động tham gia lực lượng lao động, sự gia tăng nhẹ ban đầu của tỷ lệ thất nghiệp không gây ngạc nhiên và cũng không phải là vấn đề đáng lo ngại về kinh tế.

Dữ liệu lạm phát được công bố cùng với báo cáo việc làm cũng gặp phải những vấn đề tương tự trong việc diễn giải. Cả chỉ số lạm phát tổng thể và lạm phát lõi đều giảm, dẫn đến những lời kêu gọi nới lỏng chính sách ngay lập tức từ một số phía. Tuy nhiên, phần lớn sự giảm tốc này phản ánh các yếu tố tạm thời và đặc thù của từng ngành hơn là một xu hướng giảm phát trên diện rộng. Giá năng lượng, một số thành phần của thị trường nhà ở và các ngành dịch vụ dễ biến động đóng vai trò quan trọng, trong khi kỳ vọng lạm phát dài hạn nhìn chung vẫn ở mức cao.

Quan trọng hơn, số liệu thống kê lạm phát thu được từ việc thu thập dữ liệu bị gián đoạn và những bất thường trong điều chỉnh theo mùa cần được xem xét thận trọng. Việc đưa ra kết luận chắc chắn từ một lần công bố dữ liệu không chính xác duy nhất có nguy cơ nhầm lẫn giữa nhiễu thống kê với sự thay đổi thực sự trong động lực lạm phát cơ bản.

Thêm vào những lo ngại này là lời thừa nhận thẳng thắn của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang New York, John Williams - người thường được coi là người đứng thứ hai sau Chủ tịch Hội đồng quản trị trong hệ thống cấp bậc của Fed - trong một cuộc phỏng vấn hôm qua với Steve Liesman trên chương trình CNBC Squawk Box . Ông nhấn mạnh khó khăn mà các nhà hoạch định chính sách hiện đang phải đối mặt trong việc giải thích các dữ liệu gần đây, lưu ý rằng các báo cáo này không chứng tỏ là yếu tố thay đổi cuộc chơi.




Ông Williams thừa nhận rằng “dữ liệu đã bị sai lệch ở một số hạng mục, và điều đó đã làm giảm chỉ số CPI, có lẽ khoảng một phần mười”. Ông cũng lưu ý rằng số liệu lạm phát tháng 11 đến từ dữ liệu được thu thập trong nửa cuối tháng, bị ảnh hưởng bởi các chương trình khuyến mãi do các nhà bán lẻ đưa ra. Ông sẽ chờ xem liệu dữ liệu tháng 12 và tháng 1 có cung cấp thông tin chính xác hơn hay không.

Bất chấp những điều không chắc chắn này, một số ứng cử viên tiềm năng cho chức Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã công khai nhấn mạnh sự cần thiết phải cắt giảm lãi suất nhanh chóng và mạnh mẽ. Bình luận của họ cho thấy họ ưu tiên hành động dựa trên dữ liệu sơ bộ, chưa chính xác, hơn là chờ đợi các bản sửa đổi, cập nhật chuẩn mực và bức tranh thống kê rõ ràng hơn sau khi chính phủ đóng cửa. Cách tiếp cận được đề xuất của các ứng cử viên thể hiện sự khác biệt đáng kể so với sự nhấn mạnh truyền thống của Fed vào việc xác thực dữ liệu, xác nhận xu hướng và quản lý rủi ro.

Việc chủ động hạ lãi suất để đối phó với các số liệu sai lệch về lao động và lạm phát không chỉ đơn thuần là một quyết định kỹ thuật mà còn là tín hiệu cho thấy chính sách tiền tệ đang được điều chỉnh lại để đáp ứng kỳ vọng chính trị hơn là thực tế kinh tế. Trong thời điểm các số liệu không đáng tin cậy nhất, kiên nhẫn không phải là thụ động mà là thận trọng.

Tóm lại, những diễn biến gần đây cho thấy cần phải kiềm chế hơn là vội vàng. Rủi ro lớn hơn hiện nay không phải là việc Cục Dự trữ Liên bang chờ quá lâu để nới lỏng chính sách, mà là hành động quá nhanh dựa trên thông tin chưa đầy đủ, thiên lệch và có thể bị điều chỉnh đáng kể.