Tại sao phát triển lợi thế giao dịch là nhiệm vụ bắt buộc của một trader có lợi nhuận?

Xin chào cả nhà!

Có vô số chiến lược và kỹ thuật giao dịch khác nhau có thể được áp dụng trên các thị trường tài chính.

Một số trader sẽ thích sử dụng phương pháp dựa trên phân tích kỹ thuật, trong khi những trader khác lại ưa chuộng phương pháp dựa trên phân tích cơ bản.

Bất kể phong cách giao dịch của bạn là gì, điều quan trọng là bạn phải tìm cách tạo ra lợi thế trong trading và nhận thức rõ lợi thế giao dịch của mình.

Định nghĩa về lợi thế giao dịch (Trading Edge)

Thuật ngữ "lợi thế giao dịch" thường được nhắc đến rất nhiều trong các cuộc thảo luận về đầu cơ trên thị trường. Nhưng chính xác thì có được lợi thế giao dịch nghĩa là gì?

Về cơ bản, một lợi thế giao dịch là một phương pháp hoặc cách tiếp cận được áp dụng vào thị trường, trong đó có một lợi thế thống kê có thể nhận diện được. Chính lợi thế này được gọi là "edge" và nó mang lại lợi ích tài chính cho nhà giao dịch hoặc nhà đầu tư thông qua lợi nhuận từ giao dịch hoặc đầu tư.

Đôi khi, một trader có thể có lợi thế trên thị trường nhưng không thể diễn đạt rõ ràng lợi thế đó theo cách có ý nghĩa. Nói cách khác, những trader này nhận ra rằng chiến lược hoặc hệ thống giao dịch của họ mang lại kết quả có lợi nhuận vượt trội so với những người tham gia thị trường khác, nhưng họ có thể gặp khó khăn trong việc diễn đạt điều đó. Điều này thường đúng đối với các trader giao dịch theo phong cách tùy ý (discretionary traders).

Ngược lại, các trader giao dịch theo hệ thống ( system traders) có thể xác định lợi thế giao dịch của họ rõ ràng hơn. Các trader giao dịch theo hệ thống thường có một bộ quy tắc cụ thể bao gồm tất cả các khía cạnh trong quá trình ra quyết định của họ trên thị trường. Điều này bao gồm tiêu chí thiết lập giao dịch, cơ chế vào lệnh và thoát lệnh, cũng như các tham số quản lý rủi ro và quản lý vốn. Do đó, các trader giao dịch theo hệ thống có thể dễ dàng đo lường lợi thế của họ trên thị trường một cách khách quan hơn.

Một cách có ý nghĩa để minh họa lợi thế giao dịch là áp dụng khái niệm này vào cờ bạc trong sòng bạc. Như tất cả chúng ta đều biết, các sòng bạc luôn có một lợi thế rõ ràng và có thể nhận diện được trong tất cả các trò chơi may rủi mà họ cung cấp cho khách hàng. Lợi thế của sòng bạc trong mỗi trò chơi sẽ có sự khác biệt nhất định.


Tuy nhiên, mỗi trò chơi này đều có một lợi thế thống kê nhất định dành cho sòng bạc, lợi thế này sẽ dần được thể hiện và nhận ra trong dài hạn. Ví dụ, tùy thuộc vào loại bánh xe roulette mà sòng bạc cung cấp, họ thường có lợi thế khoảng 5%. Điều này có nghĩa là, trong một chuỗi sự kiện dài (trong trường hợp này là các vòng quay của bánh xe roulette), sòng bạc sẽ thu về 1,00 USD cho mỗi 0,95 USD mà họ chi trả.

Hiểu rõ khái niệm lợi thế của sòng bạc sẽ giúp trader dễ dàng hiểu được bản chất của lợi thế giao dịch khi áp dụng vào thị trường tài chính. Một trong những yếu tố cốt lõi của một lợi thế thống kê – dù được áp dụng vào các trò chơi may rủi trong sòng bạc hay vào hoạt động giao dịch trên thị trường – chính là nhận thức rằng một lợi thế thực sự chỉ có thể được đo lường trong một chuỗi sự kiện dài.

Nói cách khác, các sòng bạc và trader có lợi thế có thể thua lỗ trong ngắn hạn khi xét một chuỗi sự kiện nhỏ, nhưng về lâu về dài, trong một chuỗi sự kiện lớn hơn, họ gần như luôn thu được lợi nhuận. Điều này đặc biệt đúng với các sòng bạc vì lợi thế của họ là cố định. Trong khi đó, lợi thế giao dịch trên thị trường có thể mang tính tạm thời và do đó không thể lúc nào cũng được đảm bảo với độ chính xác toán học.

Hiểu rõ lợi thế giao dịch của bạn

Nhiều trader chưa bao giờ suy nghĩ kỹ về lợi thế giao dịch thực sự của họ là gì. Như đã đề cập trước đó, một số trader có niềm tin trực giác rằng họ có lợi thế so với những người tham gia thị trường khác. Lợi thế này có thể đến từ kỹ năng phân tích của họ hoặc một quy trình nào đó trong hệ thống giao dịch mà họ đang áp dụng. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải cố gắng xác định lợi thế của mình một cách cụ thể và rõ ràng nhất có thể. Đối với nhiều trader giao dịch theo phong cách tùy ý (discretionary traders), đây có thể là một nhiệm vụ khó khăn.

Một cách mà các trader giao dịch theo phong cách tùy ý có kinh nghiệm có thể xác định lợi thế giao dịch của họ là thực hiện một đánh giá kỹ lưỡng về các giao dịch trước đây, càng xa càng tốt, để tìm ra những điểm chung giữa các giao dịch thắng và thua. Sau khi hoàn thành quá trình này, họ sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về các yếu tố đóng góp nhiều nhất vào sự ổn định và lợi nhuận trong giao dịch của họ.

Dữ liệu nên là yếu tố cốt lõi trong mọi quá trình cải thiện và hoàn thiện chiến lược giao dịch của bạn. Điều đó có nghĩa là, để có thể nâng cao chiến lược của mình và cải thiện lợi nhuận tổng thể, bạn cần biết mình cần cải thiện điều gì. Và thông tin này chỉ có thể thu thập được từ dữ liệu và thống kê của từng giao dịch đã hoàn thành.

Các trader dựa vào chiến lược tự động thường có thể nhanh chóng nhận ra lợi thế giao dịch của họ. Điều này là do nhiều tham số trong các hệ thống giao dịch cơ học có xu hướng khách quan và dễ đo lường. Nhờ đặc điểm này, các trader giao dịch theo hệ thống có thể đánh giá và phân tích các chỉ số giao dịch một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Phần lớn các trader trên thị trường, đặc biệt là những người mới, thường không biết rõ lợi thế giao dịch của mình là gì. Thẳng thắn mà nói, hầu hết các trader này không thực sự có lợi thế dương (positive edge) trên thị trường và thậm chí có thể đang giao dịch với một lợi thế âm (negative edge) mà không hề nhận ra. Một trong những cách tốt nhất để các trader mới khắc phục điều này là dành thời gian học hỏi và áp dụng các chiến lược giao dịch khác nhau cho đến khi họ cảm thấy thực sự thoải mái với một chiến lược cụ thể.

Sau đó, họ nên luyện tập phương pháp đã chọn một cách nghiêm túc trên tài khoản demo hoặc tài khoản thử nghiệm. Chỉ khi họ đã chứng minh được khả năng tạo ra lợi nhuận trên tài khoản demo, họ mới nên chuyển sang giao dịch bằng tài khoản tiền thật.

Trong giai đoạn học hỏi ban đầu với tài khoản demo, họ nên hoàn thành ít nhất 100 giao dịch trước khi bắt đầu đánh giá mức độ hiệu quả về mặt thống kê của hiệu suất giao dịch.

Xây dựng lợi thế giao dịch

Đến thời điểm này, bạn có lẽ đã hiểu rõ tại sao việc có một lợi thế giao dịch là quan trọng và tại sao bạn cần xác định lợi thế đó một cách cụ thể. Bây giờ, hãy cùng thảo luận về những cách khác nhau để bạn có thể tạo ra lợi thế giao dịch và sử dụng nó để tạo ra lợi nhuận từ thị trường một cách ổn định.

Trước khi đi vào chi tiết cách xây dựng lợi thế giao dịch, chúng ta hãy nói về một con đường mà bạn nên tránh khi tìm kiếm lợi thế. Cụ thể, điều mình đang đề cập đến là việc đi mua một hệ thống giao dịch hoặc một con EA (Expert Advisor). Nhiều hệ thống giao dịch được bán trên thị trường thường có kết quả hiệu suất được phóng đại quá mức, phần lớn là do tối ưu hóa quá mức các tham số. Điều này dẫn đến một hệ thống giao dịch được "fit theo đường cong" (curve fitted), trông có vẻ tuyệt vời trên lý thuyết nhưng gần như chắc chắn sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn rất nhiều trong điều kiện thị trường thực tế.

Một số nhà phát triển hệ thống giao dịch thực sự minh bạch trong việc cung cấp các số liệu hiệu suất thực tế. Tuy nhiên, ngay cả những hệ thống này cũng thường thất bại trong dài hạn, do thị trường liên tục thay đổi và tiến hóa. Khi ngày càng có nhiều người sử dụng cùng một lợi thế giao dịch, nếu lợi thế đó thực sự tồn tại, thì nó cũng sẽ dần mất đi. Do đó, các trader cần vận dụng tư duy logic khi đánh giá các hệ thống giao dịch có sẵn trên thị trường.

Hãy suy nghĩ về điều này: Nếu thực sự có một hệ thống giao dịch mạnh mẽ và luôn tạo ra lợi nhuận ổn định, bạn có nghĩ rằng các nhà phát triển sẽ bán nó với giá 100 USD, 200 USD, hoặc thậm chí 1000 USD không?

Rất khó xảy ra!

Cách xây dựng lợi thế giao dịch

Cách tốt nhất để tạo ra lợi thế giao dịch là học một phương pháp giao dịch đã được kiểm chứng, điều chỉnh nó để phù hợp với phong cách cá nhân và mức độ chấp nhận rủi ro của bạn, sau đó áp dụng phiên bản riêng của bạn vào thị trường. Bằng cách này, mặc dù các nguyên tắc và hướng dẫn chung của phương pháp giao dịch mà bạn đang sử dụng có thể đã được nhiều nhà phân tích kỹ thuật khác nghiên cứu, nhưng bạn đã đặt dấu ấn riêng của mình để phù hợp với mục tiêu và chiến lược cá nhân. Và mô hình thực thi của bạn càng độc đáo, thì chiến lược hoặc hệ thống giao dịch của bạn càng có khả năng hoạt động tốt trong dài hạn.

Xây dựng lợi thế giao dịch có thể là một nhiệm vụ khó khăn đối với nhiều trader chưa có kinh nghiệm. Tuy nhiên, quá trình này không nhất thiết phải quá phức tạp. Mặc dù việc phát triển, tinh chỉnh và tối ưu hóa chiến lược có thể mất nhiều thời gian, nhưng đây là nhiệm vụ mà bất kỳ ai muốn đạt được lợi nhuận ổn định trên thị trường đều phải thực hiện.

Các trader giao dịch theo phong cách tùy ý (discretionary traders) sẽ cần thực hiện backtest (kiểm tra lại dữ liệu lịch sử) bằng phương pháp thủ công, trong khi các trader giao dịch hệ thống có thể tận dụng các công cụ backtest tự động trong phần mềm giao dịch của họ.

Tối ưu hóa lợi thế giao dịch

Khi bạn đã xây dựng được một chiến lược có lợi thế rõ ràng, bạn đã đạt được một thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, công việc của bạn không dừng lại ở đó. Bạn cần phải liên tục tinh chỉnh và tối ưu hóa phương pháp giao dịch của mình theo thời gian. Điều này là do thị trường luôn thay đổi, vì vậy việc điều chỉnh là cần thiết.

Quá trình tối ưu hóa chiến lược giao dịch phải bắt đầu bằng việc ghi nhật ký giao dịch một cách nghiêm túc. Việc này bao gồm ghi chú chi tiết về mỗi lần thực hiện giao dịch, chẳng hạn như điểm vào lệnh, vị trí đặt dừng lỗ (stoploss) và mục tiêu lợi nhuận (takeprofit). Ngoài ra, bạn nên ghi lại lý do vào lệnh và xem liệu các quy tắc giao dịch có được tuân thủ hay không.

Hơn nữa, bạn cần lưu ý điều kiện thị trường hiện tại khi thực hiện giao dịch cũng như các tham số quản lý rủi ro và vốn. Việc này sẽ giúp bạn xây dựng một lịch sử giao dịch vững chắc, điều cần thiết trong giai đoạn xem xét và tối ưu hóa chiến lược.

Vậy có những cách nào để tối ưu hóa lợi thế giao dịch của bạn? Quá trình này sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng trader, nhưng có một số yếu tố chung mà bạn có thể tập trung vào để cải thiện chiến lược giao dịch của mình. Đầu tiên là thử nghiệm và điều chỉnh các tham số trong bộ quy tắc giao dịch của bạn để tìm ra thiết lập tối ưu.

Ví dụ, các trader giao dịch theo chiến lược hồi quy về giá trị trung bình (mean reversion) có thể thử nghiệm các chỉ báo động lượng khác nhau và điều chỉnh các mức quá mua (overbought) hoặc quá bán (oversold) để tìm ra phạm vi tối ưu cho một chỉ báo cụ thể.

Tương tự, các trader giao dịch theo xu hướng (trend traders) có thể thử nghiệm các tín hiệu phá vỡ ( breakout signals) khác nhau.

Chẳng hạn, một số trader giao dịch xu hướng thích sử dụng tín hiệu phá vỡ đường trung bình động 20 ngày để mở một vị thế mới. Họ có thể tối ưu hóa tín hiệu vào lệnh này bằng cách thử nghiệm với tín hiệu phá vỡ khỏi đường trung bình động 15 ngày, 25 ngày hoặc 30 ngày để xem liệu có sự cải thiện đáng kể nào không.

Ngoài việc thử nghiệm các tham số khác nhau trong chiến lược, bạn cũng có thể kiểm tra chiến lược đó trên các sản phẩm tài chính khác nhau để tìm ra những sản phẩm mang lại lợi nhuận ổn định hơn.

Ví dụ, một chiến lược (được đề cập ở phần sau) là chiến lược lấp đầy khoảng trống giá (gap fill strategy). Chiến lược này hoạt động rất tốt trên các chỉ số chứng khoán như S&P 500, NASDAQ và Dow Jones. Tuy nhiên, cùng một chiến lược này có thể không mang lại lợi thế rõ ràng khi áp dụng vào một số thị trường khác.

Ví dụ về lợi thế giao dịch - Chiến lược lấp đầy khoảng trống giá (Gap Fill Strategy)

Bây giờ, hãy xem xét một chiến lược giao dịch đã hoạt động hiệu quả trong lịch sử và có một lợi thế rõ ràng. Chiến lược được đề cập là chiến lược lấp đầy khoảng trống giá, đặc biệt phù hợp với các chỉ số chứng khoán lớn như S&P 500, NASDAQ và Dow Jones.

Chiến lược lấp đầy khoảng trống giá là một phương pháp đơn giản để giao dịch phiên mở cửa. Về cơ bản, bạn sẽ chờ một khoảng trống giá tối thiểu giữa giá đóng cửa ngày hôm trước và giá mở cửa ngày hôm nay, sau đó giao dịch theo hướng lấp đầy khoảng trống đó. Nói cách khác, bạn sẽ giao dịch theo hướng ngược lại với khoảng trống giá, kỳ vọng rằng giá sẽ quay lại mức giá đóng cửa trước đó.

Các khoảng trống giá thường được tạo ra do những thông báo tin tức bất ngờ trong phiên giao dịch qua đêm. Khi thị trường mở cửa vào buổi sáng – thời điểm có khối lượng giao dịch lớn nhất – các nhà giao dịch sẽ tham gia thị trường dựa trên đánh giá của họ về các tin tức qua đêm.

Điều này thường tạo ra sự mất cân bằng cung cầu, khiến giá di chuyển mạnh theo một hướng nhất định, tạo ra khoảng trống giá mà chúng ta thường thấy trên biểu đồ. Tuy nhiên, những biến động giá này thường bị phóng đại và có xu hướng quay trở lại mức trung bình, lấp đầy một phần lớn hoặc toàn bộ khoảng trống giá ban đầu. Đây chính là tâm lý đứng sau chiến lược lấp đầy khoảng trống giá.

Lưu ý rằng phiên bản chiến lược lấp đầy khoảng trống giá được mô tả ở đây chỉ dành cho lệnh mua (long-only strategy). Điều này có nghĩa là chúng ta chỉ tìm kiếm những khoảng trống giá giảm để vào lệnh mua, và sẽ bỏ qua hoàn toàn các khoảng trống giá tăng.

Dưới đây là các quy tắc cụ thể cho chiến lược lấp đầy khoảng trống giá chỉ dành cho lệnh mua:

1. Mở biểu đồ giá 15 phút của quỹ ETF SPY.
2. Nếu giá mở cửa tạo ra một khoảng trống giá giảm (gap down) từ 3 đến 6 điểm, ngay lập tức vào lệnh mua theo giá thị trường.
3. Đặt dừng lỗ (stoploss) cách điểm vào lệnh một khoảng bằng một nửa khoảng trống giá.
4. Đặt mục tiêu lợi nhuận (takeprofit) bằng 100% khoảng trống giá, có nghĩa là thoát lệnh khi giá lấp đầy toàn bộ khoảng trống.
5. Nếu đến cuối ngày mà cả điểm dừng lỗ lẫn mục tiêu lợi nhuận đều chưa đạt được, thoát lệnh 5 phút trước khi phiên giao dịch kết thúc.

Chiến lược này có lợi thế dựa trên nguyên tắc hồi quy về giá trị trung bình (mean reversion), vì các khoảng trống giá lớn thường có xu hướng bị lấp đầy. Tuy nhiên, như bất kỳ chiến lược nào, bạn nên kiểm tra kỹ lưỡng trước khi áp dụng vào giao dịch thực tế.

Thiết lập lợi thế giao dịch với chiến lược lấp đầy khoảng trống giá

Bây giờ, hãy xem một biểu đồ giá thực tế minh họa thiết lập giao dịch theo chiến lược lấp đầy khoảng trống mà chúng ta đã đề cập trước đó.

Trong biểu đồ dưới đây, bạn có thể thấy hành động giá của quỹ ETF SPDR S&P 500 trên khung thời gian 15 phút.



Quan sát biểu đồ, chúng ta thấy rằng giá đang trong xu hướng giảm ngay trước khi xảy ra khoảng trống giá giảm lớn. Khoảng trống này có kích thước 4,22 điểm, nằm trong phạm vi 3–6 điểm theo quy tắc chiến lược của chúng ta. Nhớ rằng, chúng ta chỉ tìm kiếm những khoảng trống giá giảm trong phạm vi này.

Khi phiên giao dịch sáng mở cửa và chúng ta xác nhận được mức giảm mạnh này, chúng ta sẽ ngay lập tức vào lệnh mua theo giá thị trường. Mức dừng lỗ sẽ được đặt bên dưới điểm vào lệnh một khoảng bằng một nửa kích thước của khoảng trống giá giảm. Vì khoảng trống giá đo được là 4,22 điểm, nên mức dừng lỗ sẽ được đặt ở mức 2,11 điểm bên dưới điểm vào lệnh. Trên biểu đồ, mức dừng lỗ này được thể hiện bằng đường gạch đen bên dưới điểm mua.

Tại thời điểm này, chúng ta đã vào lệnh và đặt stoploss. Bước tiếp theo là tập trung vào việc thoát lệnh. Như đã đề cập trước đó, chúng ta sẽ thoát lệnh khi giá tăng lên và lấp đầy toàn bộ khoảng trống. Bạn có thể thấy điểm này trên biểu đồ được đánh dấu bằng đường ngang màu xanh lá cây, được ghi chú là "Exit". Lệnh thoát được thực hiện ngay trước khi phiên giao dịch kết thúc. Nếu mục tiêu lợi nhuận chưa đạt được 5 phút trước khi kết thúc phiên, chúng ta sẽ đóng lệnh tại thời điểm đó.

Như bạn có thể thấy, đây là một thiết lập giao dịch khá đơn giản, có thể áp dụng trên hầu hết các chỉ số chứng khoán lớn. Chiến lược này cung cấp một lợi thế giao dịch hợp lý và đã hoạt động khá tốt trong dài hạn.

Tuy nhiên, cần nhớ rằng dù chiến lược này đã có hiệu suất tốt trong quá khứ, không có gì đảm bảo rằng nó sẽ tiếp tục hoạt động hiệu quả trong tương lai. Do đó, các trader luôn cần không ngừng tinh chỉnh và cải thiện chiến lược của mình để thích nghi với sự thay đổi của thị trường.

Kết luận

Giao dịch trên thị trường tài chính là một trong những hoạt động vô cùng thử thách. Để đạt được lợi nhuận ổn định, bạn cần có một lợi thế giao dịch rõ ràng. Nói cách khác, bạn phải giao dịch với một lợi thế. Nếu không có lợi thế này, bạn có khả năng cao sẽ nằm trong nhóm thua lỗ – những người không hiểu lợi thế giao dịch là gì hoặc làm thế nào để đạt được nó.

Bất kể bạn là một nhà giao dịch tùy ý hay một nhà giao dịch hệ thống, bạn nên dành thời gian để hiểu rõ các chỉ số quan trọng nhất đằng sau chiến lược giao dịch của mình và tìm cách cải thiện nó.

Những trader có kinh nghiệm hiểu rằng lợi thế giao dịch có thể thay đổi theo thời gian. Do đó, nhiệm vụ của họ là luôn thích nghi với điều kiện thị trường biến động để duy trì hiệu suất giao dịch ổn định.


Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà