Tất tần tật những điều cần biết trước đợt hạ lãi suất đầu tiên của ECB

Các nhà đầu tư và thị trường tài chính sẽ rất ngạc nhiên - và không hề vui chút nào - nếu thông báo chính sách Thứ Năm của ECB không đưa ra đợt cắt giảm lãi suất cơ bản đầu tiên kể từ tháng 9 năm 2019. Ngay cả các thành viên Hội đồng Quản trị diều hâu của ECB hiện cũng đã áp dụng một quan điểm ôn hòa hơn đáng kể. Tuy nhiên, những ngôn ngữ gần đây của ECB dường như đã khiến việc giảm 25 điểm cơ bản trở thành một điều gần như chắc chắn. Điều này sẽ hạ lãi suất tiền gửi chủ chốt của ECB từ mức cao kỷ lục hiện tại xuống 3,75%, lãi suất tái cấp vốn xuống 4,25% và lãi suất cho vay cận biên xuống 4,50%.


Giả sử rằng lãi suất được cắt giảm, tức không có sự bất ngờ, sự chú ý sẽ là bất kỳ hướng dẫn chính sách nào để có những manh mối về thời điểm xảy ra đợt nới lỏng tiếp theo có thể được thực hiện. Việc cắt giảm trong tuần này có thể sẽ nhận được sự ủng hộ nhất trí của các thành viên của ECB nhưng triển vọng về chính sách kém rõ ràng hơn nhiều. Ngân hàng gần như chắc chắn sẽ nhắc lại rằng họ vẫn phụ thuộc vào dữ liệu nhưng ngay từ tháng 4, người đứng đầu ngân hàng trung ương Litva Gediminas Simkus đã gợi ý rằng có thể có tới bốn lần cắt giảm từ nay đến cuối năm. Người đồng cấp Bồ Đào Nha, Mario Centeno, cũng đã chỉ ra rằng thậm chí việc hạ lãi suất xuống 100 điểm cơ bản vẫn sẽ khiến chính sách bị hạn chế. Tuy nhiên, các thành viên khác thận trọng hơn nhiều và xét về mặt cân bằng, bất kỳ hướng dẫn mới nào trong tương lai đều có thể sẽ không mang tính cam kết.


Trong khi lãi suất đang giảm, QT vẫn sẽ thắt chặt điều kiện tài chính bằng cách thu hẹp bảng cân đối kế toán của NHTW Châu Âu. Từ tháng tới, QT sẽ được mở rộng bằng cách đưa vào chương trình mua hàng khẩn cấp đại dịch (PEPP) với mục tiêu thanh lý trung bình hàng tháng là 7,5 tỷ euro cho đến tháng 12. Hơn nữa, từ năm 2025, việc tái đầu tư một phần sẽ bị ngừng, đồng nghĩa với việc tốc độ giảm bảng cân đối sẽ tăng tốc trở lại. Điều này làm tăng nguy cơ gây áp lực giảm mới đối với tăng trưởng cung tiền ngay tại thời điểm nó đang có dấu hiệu phục hồi.


Từ lâu, thị trường tài chính đã định giá đầy đủ việc cắt giảm 25 điểm cơ bản trong tháng 6 đối với ECB. Tuy nhiên, mức giảm lãi suất dự kiến trong thời gian còn lại của năm và đến năm 2025 đã được giảm bớt kể từ cuộc họp tháng Tư. Ở mức 3,4%, lãi suất kỳ hạn 3 tháng vào cuối năm hiện được định giá cao hơn khoảng 30 điểm cơ bản so với dự kiến ngay trước thông báo chính sách cuối cùng và hàm ý chỉ có hai đợt cắt giảm trong năm nay. Dự báo lãi suất tháng 12 năm 2025 cũng đã được tăng gần 40 điểm cơ bản lên 2,9%.


Động thái nới lỏng ít tích cực hơn phản ánh những diễn biến lạm phát mới nhất. Cụ thể, mức giảm của lạm phát tổng thể đã chững lại trong tháng 5 với dữ liệu nhanh cho thấy mức tăng 0,2 điểm phần trăm lên 2,6%, ghi nhận mức tăng đầu tiên vào năm 2024 và khớp với mức cao nhất kể từ tháng 12 năm ngoái. Đáng kể hơn, các biện pháp đo lường lạm phát lõi cũng ghi nhận sự gia tăng từ 2,7% lên 2,9%, mức tăng đầu tiên kể từ tháng 6 năm 2023. Ngoài ra, và có lẽ đáng lo ngại nhất, lạm phát dịch vụ đã tăng vọt 0,4 điểm phần trăm lên 4,1%, cao nhất trong 7 tháng. Điều này sẽ không làm các quan chức diều hâu ECB cảm thấy yên tâm.



Quan điểm này được hỗ trợ bởi dữ liệu tiền lương mới nhất với những tín hiệu hỗn hợp. Mặc dù vậy, điểm mấu chốt là tiền lương vẫn đang tăng nhanh - đặc biệt là ở Đức, nơi ước tính mới nhất của Bundesbank (NHTW Đức) là 6,2%. ECB vẫn kỳ vọng tiền lương sẽ giảm trong năm 2024 nhưng với thị trường lao động quá thắt chặt - tỷ lệ thất nghiệp trong tháng 4 thậm chí còn đạt mức thấp kỷ lục mới - những diễn biến mới nhất là lý do để đưa ra cách tiếp cận thận trọng trong việc nới lỏng.


Kỳ vọng lạm phát trong tháng 4 cũng không đồng đều với cuộc khảo sát mới nhất của ECB cho thấy quan điểm của các hộ gia đình trong 1 năm tới là không thay đổi hoặc cao hơn một chút nhưng kỳ vọng lạm phát trong 3 năm thì yếu hơn một chút. Tuy nhiên, về tổng thể, báo cáo cho thấy không có thay đổi đáng kể so với tháng 3 và sẽ không gây ra mối đe dọa đối với việc giảm lãi suất trong lần họp này. Điều đó nói lên rằng, với việc tất cả các loại lạm phát vẫn ở mức trên 2%, có lý do để ECB lý do để không vội vàng thực hiện đợt cắt giảm tiếp theo.


Như hiện tại, dữ liệu kinh tế được công bố kể từ cuộc họp tháng 4 nhìn chung có chiều hướng tốt hơn kỳ vọng của thị trường. Trong giai đoạn này, chỉ số hoạt động tương đối (RPI) của Econoday đạt trung bình là 5 và sau khi loại bỏ các chỉ số lạm phát (RPI-P) là 13. Theo đó, cả hai thước đo đều cho thấy hoạt động theo chiều hướng tích cực đáng ngạc nhiên, một diễn biến có thể dẫn đến sự điều chỉnh tăng nhẹ đối với chỉ số hoạt động của ngân hàng. Tuy nhiên, bất kỳ thay đổi nào đối với dự báo lạm phát chính đều khó có thể ảnh hưởng đến quyết định lãi suất trong tuần này.




Tóm lại, các nhà dự báo và thị trường tài chính rất tin tưởng rằng ECB sẽ công bố hạ 25 điểm cơ bản vào thứ Năm. Ngoài ra, có thể có một đợt nới lỏng khác diễn ra vào tháng 7. Nhưng điều này phần lớn sẽ phụ thuộc vào các cập nhật lạm phát tạm thời và dự báo của chính ECB, vì vậy tháng 9 có thể là một tháng có nhiều khả năng xảy ra hơn. Dù thế nào đi nữa, Nhà kinh tế trưởng Lane của ECB gần đây cho biết rằng chính sách phải được duy trì hạn chế trong suốt năm 2024. Ngân hàng trung ương cũng sẽ theo dõi chặt chẽ tỷ giá hối đoái. ECB luôn chỉ ra rằng họ không có mục tiêu đối với đồng euro nhưng họ cũng nhận thức đầy đủ rằng việc nới lỏng xảy ra trước FED có thể làm mất ổn định đồng tiền và khiến EUR tăng không mong muốn.