Thị Trường Có Đang Dựng Nên Một Cái Bẫy Tăng Giá?

Sự hồi phục của thị trường vào hôm thứ Ba, ngày 4/6, và ngày hôm sau đó khiến cho các nhà đầu tư cảm thấy nhẹ nhõm phần nào sau diễn biến ảm đạm của thị trường vào ngày trước đó, thứ Hai ngày 3/6.

• Giao Dịch Nội Bộ Của Vodafone Group Đang Cho Thấy Gì?
• Tín Hiệu Mua Vào Đang Nhấp Nháy Cho Thị Trường Chứng Khoán
• Những Cổ Phiếu Dow Jones Nào Có Thể Gặp Rắc Rối Lớn?

Những bước chuyển lớn

Sự hồi phục của thị trường vào hôm thứ Ba, ngày 4/6, và ngày hôm sau đó khiến cho các nhà đầu tư cảm thấy nhẹ nhõm phần nào sau diễn biến ảm đạm của thị trường vào ngày trước đó, thứ Hai ngày 3/6. Tuy nhiên, tôi vẫn không biết liệu các nhà đầu tư có đang hành động một cách hoàn toàn lý trí hay không. Họ dường như hồ hởi đón nhận những phát biểu ôn hòa từ Chủ tịch Fed và các thành viên khác của Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC), mặc dù Jerome Powell chưa bao giờ thực sự nói rằng FOMC sẽ “cắt giảm” lãi suất mục tiêu ngắn hạn. Ngay cả khi ông ấy tuyên bố như vậy, ý kiến của ông ấy không phải là tất cả.

Tôi không muốn gia nhập hàng ngũ những nhà giao dịch đa nghi nhất khi gọi đây là “bẫy tăng giá” (bull trap), tuy nhiên có một vài dấu hiệu cho thấy sự hồi phục này có thể bị thúc đẩy bởi các yếu tố khác, ngoài sự lạc quan của Fed. Tôi cho rằng chúng ta phải cân nhắc khả năng giá tăng đột biến một phần do tình trạng bán non (short squeeze).

Bán non xảy ra khi giá của một cổ phiếu – mục tiêu của những nhà giao dịch bán khống – bất thình lình tăng vọt (thường là sau khi xuất hiện một tin tức bất ngờ nào đó) và khiến cho các nhà giao dịch này chịu thua lỗ. Khi đó, họ có thể sẽ đi đến quyết định thoát khỏi vị thế của mình, nhưng họ phải làm điều đó bằng cách mua thêm cổ phiếu để tạo thêm áp lực tăng giá – vốn đã đẩy giá đẩy cổ phiếu lên cao.

Việc những người bán khống mua lại vị thế của họ khi thua lỗ gia tăng có thể tạo thành một vòng lặp phản hồi khiến ngày càng nhiều người nhảy vào mua cổ phiếu, đẩy giá lên cao hơn nữa và giúp cổ phiếu tiếp tục thu hút nhiều người mua hơn. Một trong những cú bán non kịch tính nhất xảy ra vào năm 2008 khi Volkswagen AG (VOW.DE) bỗng chốc trở thành công ty đại chúng có giá trị nhất trên thị trường (tính theo giá trị vốn hóa thị trường) khi những người bán khống bị chao đảo trước tin tức về vụ thâu tóm Porsche của hãng. Quý vị có thể nhìn lại hành trình tăng giá đột biến của cổ phiếu này trong biểu đồ sau đây.

Dù không ấn tượng như vậy, nhưng sự phục hồi của thị trường từ hôm thứ Ba đến thứ Tư có một số dấu hiệu của hiện tượng bán non bởi vì những cổ phiếu được bán ra nhiều cũng là những cổ phiếu có lợi nhuận cao nhất. Ví dụ, Fossil Group, Inc. (FOSL) là cổ phiếu bị bán ra nhiều nhất trong S&P 500, với gần 30% cổ phiếu thả nổi bị bán ra khiến giá cổ phiếu tăng hơn 12% vào hôm thứ Ba vừa qua.

50 cổ phiếu bị bán nhiều nhất thuộc S&P 500 tăng 2,72% vào thứ Ba, chính S&P 500 tăng 2,14%. Trong đó, 10 cổ phiếu bị bán nhiều nhất thuộc S&P 500 tăng 4,29% vào thứ Ba.

Tôi vẫn lạc quan, dẫu rằng vẫn thận trọng, cho rằng thị trường sẽ hồi phục và trở lại mức kháng cự gần 2.940 trong vòng một đến ba tháng tới. Tuy nhiên, sự khởi sắc đôi khi lại đi kèm các dấu hiệu cảnh báo rằng đà tăng giá bền vững chưa được thiết lập hoàn toàn và vẫn còn một số biến động ngắn hạn. Theo tôi, đợt tăng giá vừa rồi nhiều khả năng là một tín hiệu giả tạm thời.


S&P 500

S&P 500 tiếp tục đà tăng giá vào đầu ngày 5/4 và tiếp xúc với đường viền cổ của mô hình đầu vai mới được tạo lập gần đây. Từ góc độ kỹ thuật, đường viền cổ là một điểm uốn quan trọng, tại đó các nhà giao dịch sẽ trông đợi một cú breakout.

Vấn đề là nếu breakout không xảy ra và giá bắt đầu giảm trở lại, nó sẽ được coi là một tín hiệu giảm giá đáng tin cậy hơn nhiều. Nếu ngay sau khi mô hình đầu vai hoàn thiện, giá cổ phiếu đi xuống gặp đường viền cổ áo, thì chuyển động giá xuống sâu hơn nữa được gọi là kiểm thử (retest). Kiểm thử mô hình đầu vai ở đây xuất hiện một chuỗi sự kiện tương tự như những sự kiện xảy ra trước thời điểm giá lao dốc mạnh trong năm 2008.

Có lẽ tôi hơi thận trọng quá mức, tuy nhiên nếu xuất hiện một cú break được xác nhận giúp giá tăng trở lại và bứt phá lên trên đường viền cổ, tôi sẽ tin rằng thị trường thực sự sẵn sàng đảo chiều đi lên. Tôi hy vọng rằng thứ Sáu này, chúng ta sẽ biết kịch bản nào sẽ thành sự thật.


Các chỉ báo rủi ro – Giá dầu rơi vào thị trường con gấu

Từ góc độ rủi ro, hầu hết các chỉ báo đều đi theo hướng mà tôi đã dự đoán vào hôm thứ Ba và thứ Tư và cho thấy triển vọng thị trường được cải thiện đôi chút. Tuy nhiên, tôi không khỏi thất vọng khi thấy giá năng lượng không khởi sắc nhiều. Nhiều kỳ vọng tăng trưởng toàn cầu xoay quanh giá dầu, do đó giá dầu tăng có thể giúp ích rất lớn trong việc cải thiện tâm lý nhà đầu tư.

Giá dầu West Texas Middle (WTI) tương lai rơi hoàn toàn vào thị trường con gấu sau khi giảm hơn 20% từ mức đỉnh tháng Tư và đà tăng giá không mấy mạnh mẽ trong hai ngày qua dù thị trường chứng khoán đang đi lên. Sự phục hồi của giá dầu có thể là một chỉ báo sớm về sự đi lên của thị trường chứng khoán, bao gồm các chỉ số chứng khoán vốn hóa nhỏ, bởi thị trường chứng khoán có xu hướng tác động mạnh đến các công ty dầu mỏ và các ngành liên quan.


Kết luận – Liệu Quốc Hội Hoa Kỳ sẽ giúp hạn chế một số bất ổn?

Bài học thực sự được rút ra trong vài tuần qua là thị trường dường như chủ yếu phản ứng trước hành động của chính phủ Hoa Kỳ hơn là trước các yếu tố cơ bản. Chỉ một tweet của Tổng thống Trump về vấn đề thuế quan có thể khiến giá lao dốc, nhưng rồi một bài phát biểu về chính sách tiền tệ của các thành viên FOMC lại giúp nó bật tăng trở lại.

Thật không may, sự can thiệp của chính phủ vào thị trường vốn là một điều không thể đoán trước được. Đây chính là điều gây nên sóng gió cho hoạt động giao dịch trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của tôi, các chính trị gia dường như không có hứng thú với tình trạng thị trường tự làm tổn thương mình, do đó có khả năng họ sẽ can thiệp để xoa dịu tình hình từ góc độ thương mại và thuế quan.

Việc Thượng viện phản đối áp thêm thuế quan có thể là lối thoát giúp giảm bớt bất ổn và tạo ra một môi trường cho một sự hồi phục bền vững hơn của các chỉ số chính trên thị trường chứng khoán.