Trong trading, chúng ta không cần thiết phải học hỏi từ mọi thua lỗ - Đúng hay sai?

Chúng ta thường nghe tới câu nói, “Hãy luôn học hỏi từ những sai lầm, thất bại của bản thân”. Điều này đúng chứ không sai, nhưng nếu việc coi việc thất bại là thực sự thất bại hoặc xem đó như những việc tồi tệ thì đôi khi những thất bại đó lại không thực sự đáng để bạn học hỏi.

Vậy một trader cần làm gì để có thể thực sự học hỏi được từ chính sai lầm của bản thân một cách hiệu quả nhất? Bài viết này chúng ta cùng bàn luận về vấn đề này nhé.

Tầm quan trọng trong của việc học hỏi từ mọi thua lỗ

Đầu tiên chúng ta cần hiểu được rằng, việc hỏi hỏi từ những sai lầm của bản thân là điều cực kỳ quan trọng. Đặc biệt là những nhà giao dịch nào đang trong quá trình xây dựng hệ thống, chưa tìm ra được những gì họ nên làm hoặc đang tìm hiểu nhưng chưa có sự hiệu quả. Vậy thì việc rút kinh nghiệm từ những sai lầm hoặc thua lỗ của bản thân trong những trường hợp này lại có hiệu quả rất lớn.

Tuy nhiên đối với những người đã có sẵn hệ thống nhưng đang gặp khó khăn trong việc duy trì được tính nhất quán để có lợi thế xuất hiện trong dài hạn thì lại chưa chắc. Mà có một điều khá thú vị là rất nhiều trader lại rơi vào trường hợp này.


Những nhà giao dịch này tuy đã có hệ thống được xác nhận là có lợi thế rồi nhưng họ vẫn muốn cố gắng học hỏi từ mọi thua lỗ mà họ gặp phải trong quá trình giao dịch và thường xuyên điều chỉnh lại hệ thống sau mỗi lần thua lỗ đó, thì đây không phải là việc tốt nữa, thậm chí nếu chăm chăm làm việc này có khi đó lại là một sai lầm lớn khiến bạn không thể kiếm được lợi nhuận.

Bời vì một hệ thống đã có lợi thế rồi thì việc của bạn không phải là cải thiện nó nữa mà điều quan trọng nhất chính là phải duy trì được tính nhất quán. Và đôi khi trong quá trình thực hiện hệ thống, việc có một vài hoặc thậm chí là một chuỗi thua lỗ cũng là điều bình thường, miễn giao dịch đó đúng với nguyên tắc thì kết quả đó là thuộc về hệ thống, không có gì phải học hỏi hay cải thiện ở những giao dịch này cả. Mà nếu như bạn cố chấp học hỏi, sửa chữa rồi cải thiện hệ thống sẽ vô tình làm thay đổi nguyên tắc của hệ thống và từ đó không duy trì được tính nhất quán dẫn đến không tận dụng được tối đa lợi thế của hệ thống.

Hiểu chính xác về xác suất

Các bạn cần hiểu rằng, xác suất hoạt động rất chậm và không nằm trong phạm vi mà chúng ta có thể dễ dàng nhận ra được. Trong giao dịch demo, ngay cả một hệ thống xuất sắc, có tỷ lệ lợi nhuận/rủi ro là 2:1 và tỷ lệ thắng là 70% thì nó vẫn có thể không mang lại lợi nhuận sau 30 giao dịch.

Và điều này là do tính ngẫu nhiên, và nếu như bạn cố gắng tìm ra lý do đằng sau việc tại sao lại gặp phải chuỗi giao dịch thua lỗ, khiến lợi nhuận bạn không tăng trong một khoảng thời gian như vậy thì cũng chẳng có gì để suy ngẫm cả đâu, chẳng có câu trả lời nào cao siêu cũng không có kinh nghiệm gì sâu sắc ở đây cả. Tất cả chỉ là vì sự ngẫu nhiên mà thôi. Đó cũng chính là cách xác suất hoạt động.


Sẽ có những biến động trong kết quả ngắn hạn nhưng về lâu dài bạn sẽ thấy được thành quả. Đó cũng chính là lý do vì sao mà các nhà giao dịch được khuyên là họ cần có tính kỷ luật, nhất quán và phải kiên nhẫn.

Nhiều nhà giao dịch nghiêm túc và nhiệt huyết nghĩ rằng nếu tài khoản họ không tăng lên sau 30 giao dịch thì hệ thống xuất sắc của họ hẳn là có vấn đề. Và càng những lúc như vậy họ càng cố gắng tìm ra lý do đằng sau đó. Tuy nhiên thì nếu bạn đã tuân thủ các nguyên tắc giao dịch rồi thì không có lý do gì phải lo lắng trong những trường hợp như vậy cả.

Xác suất của hệ thống đơn thuần được thể hiện bằng cách phản ứng với tính ngẫu nhiên vốn có trên thị trường. Tính ngẫu nhiên đó là một phần lợi thế của hệ thống. Khi bạn tiếp tục thực hiện 100 hoặc 200 giao dịch mà không có bất kỳ sự thay đổi nào thì giai đoạn thua lỗ này sẽ tự khắc được cân bằng lại, xác suất sẽ thể hiện rõ lợi thế của hệ thống trong dài hạn.

Trader cần làm gì?

Thay vì bạn có ý định cải thiện hệ thống thông qua việc học hỏi từ những sai lầm của mình trong mỗi lần thua thì bạn hãy ghi chép lại những giao dịch và kiểm chứng lại xem bạn có thực hiện chúng đúng theo nguyên tắc hay chưa.

Trong giao dịch trực tiếp, việc thu thập mẫu giao dịch cần rất nhiều thời gian, nếu như bạn có một điều chỉnh nhỏ nào thôi cũng ảnh hướng rất lớn đến hiệu suất của hệ thống, vì thế nếu thực hiện thay đổi thì bạn phải backtest lại với một cỡ mẫu lớn tức với số lượng giao dịch backtest lớn, như vậy sẽ còn tốn thời gian nhiều hơn nữa.

Nói chung điều quan trọng nhất là bạn phải tuân thủ theo đúng các nguyên tắc, một khi làm được điều này thì mọi kết quả nhận được đều là một phần của hệ thống và cũng là một phần quan trọng trong lợi thế. Bạn không cần lo lắng hay chịu trách nhiệm về thắng thua cả, vì đó là giao dịch hoạt động theo đúng hệ thống mà, trách nhiệm duy nhất của bạn là thực hiện giao dịch đó đúng theo nguyên tắc.

Và nếu thực sự hiểu được điều này bạn sẽ thấy việc giao dịch nó không quá nặng nề như người ta vẫn nói.

Nói tóm lại

Nếu như bạn đã có một hệ thống được kiểm chứng là có lợi thế rồi thì bạn không cần thiết phải chăm chăm vào việc học hỏi từ sai lầm, rồi cải thiện hệ thống liên tục nữa mà cái bạn cần là giữ vững được tính nhất quán trong việc vận hành hệ thống.

Tất nhiên học hỏi là điều quan trọng, không ai có thể phủ nhận điều này, những chúng ta không chỉ học hỏi từ những thua lỗ. Khoảnh khắc mà bạn cho rằng thua lỗ, mất tiền là điều tồi tệ nhất trong giao dịch, thua lỗ chính là bạn sai và là thứ mà bạn phải tránh bằng mọi giá thì đây chính là một sai lầm.

Điều quan trọng nhất mà bạn phải suy ngẫm khi thua lỗ đó là bạn có phá vỡ nguyên tắc giao dịch nào hay không? Nếu như bạn tuân thủ đúng nguyên tắc, cho dù giao dịch đó thua lỗ đi nữa thì bạn vẫn đúng. Không có gì phải bới móc tìm kiếm lý do ở giao dịch này cả.

Anh em thấy điều này có đúng không ạ?